Maymun Davası

Dilara Kahyaoğlu
2012

John Scopes  
https://sites.google.com/site/tourogmichelot/class-821
-education-forums/student-presentation-on-the-scopes-trial

1925 yılında Tennessee eyaletinde yaşanmış, Amerikan tarihine The Scopes  Trial olarak geçmiş davadır.  Davaya konu olan olay fundamentalist (kökten dinci) Hristiyanların kampanyaları sonucu Tennessee eyaletinde, Darwin’in Evrim Teorisi; İncil’deki yaratılış teorisiyle çeliştiği için öğretilmesi yasaklanmıştır. Biyoloji öğretmeni  John Scopes sınıfında öğrencilerine evrimi öğretmeye çalışınca mahkemelik olur. Bu dava ile birlikte yasaklama getiren yasa da sorgulanmaya başlanmıştır.

Davayla ilgili gazete haberi
http://scopestrialcm.weebly.com/

Zamanın ACLU (American Civil Liberties Union) müdürü William Jennings Bryan,  bölge savcısına danışman olmaya gönüllü olunca olay başka bir boyuta taşınmıştır. Biyoloji öğretmenini de meşhur Clarence Darrow [1] savunmuştur. 

Byran, tanrının söylemini temsil ederken, Darrow, bilimin sesini temsil etmiştir. Dava bu iki gücün savaşı olarak Amerika’da büyük ilgi uyandırmış ülkenin dört bir yanından gazeteciler ve halk davaya hücum etmiştir. Öyle ki davanın son günü binanın katı çökmesin diye yargıç davayı bahçede yaptırmıştır. Davanın kendi içinde olup bitenler dışında gazetecilerin olayı aktarma tarzı da halkı büyük ölçüde etkilemiştir. Bugünkü gibi anında olayı görüntüleyen kameralar olmadığı için insanlar kendi şehirlerinden giden muhabirin yazdıklarını okumuş olayı ona göre yorumlamışlardır. Bu yüzden genelde bilimin yanında yer alan muhabirlerin bu davanın yarattığı sosyal sonuçta katkısı büyüktür.


 

Dava sırasında taraflar da yaptıkları
kampanyalarla olaya doğrudan katıldılar.
http://scopestrialcm.weebly.com/

 
Davanın gidişatını değiştiren en önemli gün son gün olmuştur. Avukat Darrow,  Müdür Bryan'ı tanık sandalyesine çağırıp onu sorguya çekmek istemiş ve Bryan da sürpriz bir şekilde bunu kabul etmiştir. Bu davanın başından beri herkesin beklediği meydan okumadır. Darrow, Bryan'ın düşündüğünden daha hazırlıklı çıkmış, onu bir kaç kez köşeye sıkıştırıp İncil’in bazı kısımlarını yeteri kadar iyi bilmediğini itiraf ettirmiştir. Bryan, Darrow'un sorularında yer alan dünyanın 6 günde yaratılıp yaratılmadığı sorusuna; 6 günün 24 saatten oluşması gerekmediğini söylemiş ve İncilin bile kelimesi kelimesine gerçek olmayacağını itiraf ederek kendi sonunu hazırlamıştır. Bu olaydan sonra yasaya karşı geldiği için John Scopes davayı kaybetmiş ama Evrim taraftarları seslerini duyurma şansı elde ederek ülke çapında belli bir etki yaratmışlardır. 

Rüzgarın Dansı, film. http://www.glogster.com/taylorpeterson/john-scopes/g-6lo11dou5j558rnojjlcia0

Bu dava, Stanley Kramer'in yönetmenliğini yaptığı, başrollerini Spencer Tracy, Gene Kelly ve Fredrich March’ın paylaştığı, 1960 yapımı Rüzgârın Dansı adlı siyah beyaz filmde işlenmiştir. En iyi erkek oyuncu dahil dört dalda aday olmasına rağmen Oscar kazanamamıştır.

Kaynak 

İçeriği önemli ölçüde şu kaynaktan aldım. https://eksisozluk.com/maymun-davasi--282536, #6370229 26.11.2004 06:09 ~ 06:10man of five  Bu kaynakta yazarın şöyle bir notu var. "bu entry'yi yazarken genel kaynak olarak olarak susan friend harding'in the book of jerry falwell isimli kitabının ikinci chapter'ından yararlandım. konu hakkında daha detaylı bilgi için bu chapter'a başvurulabilir." Sözü edilen kitap şudur: The Book of Jerry Falwell: Fundamentalist Language and Politics Susan Friend Harding, http://press.princeton.edu/titles/6781.html

Metni doğrulatmak ve genişletmek için ayrıca şu kaynaklara başvurdum:

https://tr.wikipedia.org/wiki/Scopes_Davas%C4%B1
https://en.wikipedia.org/wiki/Scopes_Trial
https://tr.wikipedia.org/wiki/Stanley_Kramer
https://tr.wikipedia.org/wiki/Clarence_Darrow
https://en.wikipedia.org/wiki/Clarence_Darrow
https://tr.wikipedia.org/wiki/John_T._Scopes
https://sites.google.com/site/tourogmichelot/class-821-education-forums/student-presentation-on-the-scopes-trial
http://scopestrialcm.weebly.com/
http://www.glogster.com/taylorpeterson/john-scopes/g-6lo11dou5j558rnojjlcia0


Görselleri ben yerleştirdim.

---

[1] Clarence Seward Darrow (1857-1938) ABD'li avukat. Savunma avukatı olarak girdiği birçok dramatik cinayet davasıyla (siyahların, işçilerin, anarşistlerin vb.) ABD hukuk tarihine geçmiştir. Konuşmalarında ve yazılarında, anlatım özgürlüğünün hiçbir biçimde kısıtlanmamasını savundu; idam cezasına, içki yasağına karşı çıktı.