24 Ocak 2016

Polignac Darbesi ve 1830 Devrimi

Dilara Kahyaoğlu
2013



Veya Temmuz Devrimi
Liberal Anayasalar Dönemi

Eugène Delacroix'nın Temmuz Devrimiyle ilgili tablosu. 1830. Halka Yol Gösteren Özgürlük 
X. Charles’ın başa geçmesi Fransa’da dengeleri değiştiren bir olay olmuştur.  X. Charles mutlak monarşiden yana olan kralcıların lideriydi. İktidarı döneminde aristokrasiyi ve kiliseyi güçlendiren bir politika uygulamaya başladı ama bu durum özellikle liberallerin yoğun tepkisini alıyordu. 

X. Charles 1829'da aşırı kralcı Polignac'ı başbakanlığa getirdi. Bir yıl boyunca parlamentoyu toplamayan Polignac, Cezayir'i işgal ederek dikkatleri dışarıya çekmeye ve böylece iç gerilimi azaltmaya çalıştı. 1830 Mart ayında toplanan Temsilciler Meclisi'nde çoğunluk olan ılımlılar, Polignac'ın Yüksek Meclis'in onayı olmadan göreve atandığını ve başbakanlığının geçersiz olduğunu ileri sürdü. Bunun üzerine kral X. Charles meclisin protestosuna karşılık 25 Temmuz'da meclisi feshetti. Polignac aynı gün üç kararname yürürlüğe soktu. Bu kararnamelere göre seçimler geçersiz sayılacak ve yeni bir meclis oluşturulacaktı; seçim sistemi yeniden düzenlenecek ve 30 milyon nüfusa sahip olan Fransa'da seçmen sayısı 100 binden 25 bine indirilecek, basına çok katı sınırlamalar getirilecekti. Polignac Darbesi olarak adlandırılan bu kararlar halk arasında büyük bir tepki doğurdu.

Fransa kralı X. Charles'ın taç giyme töreni.
François Gérard - http://www.wga.hu/frames-e.html?/html/g/gerard/
Polignac'ın kararlarına karşı 27 Temmuz'da Paris'te barikatlar kuruldu. 28 Temmuz'da belediye meclisi, öğrencilerin ve işçilerin eline geçti. 30 Temmuz'da ılımlıların oluşturduğu Yürütme Konseyi X. Charles'ın tahttan indirildiğini ve Orléans hanedanından Louis-Philippe'in tahta geçtiğini açıkladı. X. Charles İngiltere'ye kaçtı. Şanlı Üç Gün olarak adlandırılan bu olaylar sonucu Bourbon hanedanı ve Restorasyon dönemi (Napolyon’dan sonraki dönem) son bulmuş ve Temmuz Monarşisi başlamış oldu.

Devrimin başını çeken, ama Kutsal İttifak'ın (Viyana Kongresi’ni yaratanlar)  müdahalesinden de korkan burjuvazi, bir cumhuriyet kurmak ve genel oy hakkını tanımak istemedi.

Devrimin bütün Avrupa'da önemli sonuçları oldu. Bourbonların tahttan inmesinden sonra bütün Avrupa'da liberaller güç kazandı. Bunun sonunda İspanya'da ve Portekiz'de liberal anayasal yürürlüğe kondu. Belçika, Hollanda’dan bağımsızlığını kazandı. Polonya'da, Rusya ve Avusturya tarafından bastırılan milliyetçi ayaklanmalar patladı. İtalya'da yine Avusturya'nın şiddetle bastırdığı liberal ayaklanmalar patladı. Almanya'da liberal ve devrimci hareketler gelişti, ancak Metternich'in baskısıyla Prusya tarafından bastırıldılar ve İngiltere'de de Chartist[1] hareket gelişti. bkz aşağıdaki iki görsel.








  
Yazar adı belirtilmeden, aktif link verilmeden kullanılamaz, alıntılanamaz.








[1] Tarihin ilk ulusal işçi hareketidir. İngiliz parlamentosundaki etkinliğini giderek arttıran büyük burjuvaziye karşı, orta ve alt sınıfların siyasi yetki mücadelesi olarak nitelendirilebilir. Chartist hareketin temel istekleri arasında; genel oy, gizli oy-açık sayım ilkesi ve milletvekili seçilebilmek için şart olan belirli bir miktar mal varlığına sahip olma ilkesinin kaldırılması, milletvekillerine maaş verilmesi vb. yer almaktadır.

Hiç yorum yok: