Polisiye Romanlarının Altın Çağı

Dilara Kahyaoğlu

2007

http://noobist.com/feature/changing-faces-transformations-sherlock-holmes/
Büyüteç, şapka ve pipo; Holmes’un simgeleridir. Simge olarak büyüteç boş yere seçilmemiştir, 
Holmes’un en önemli özelliği sürekli ipucu toplaması ve onları incelemesidir.

Okuma Metni Kullanılarak Deneme Yazılması ve Dönem Analizi

(Bireysel çalışma) “polisiye romanlarının altın çağı” isimli metin ve ilgili başka kaynaklar kullanılarak, yönlendirici sorular eşliğinde araştırma yapılır ve soruların çizdiği çerçevede bir deneme yazmaları istenir. Daha sonra sınıf tartışması yapılır.

Reklamların Tarihsel Bağlam İçinde ve İnsan Hakları Açısından Analizi

Dilara Kahyaoğlu
2007

(bireysel çalışma) Coco Cola reklam afişi örnekte yer alan sorularla birlikte analiz edilir (örnek ). Daha sonra sınıf tartışması yapılır.

20 Yüzyıl Dünya ve Türkiye Tarihi, s. 99

Bulgu Olarak Kullanılan Arşivlenmiş Filmlerin Analizi

Dilara Kahyaoğlu
2007

Tarih derslerinde, bir  “bulgu” veya  “belge” olarak kullanılan, arşivlenmiş, bugün belki de yanlış olarak kısaca “belgesel” dediğimiz filmlerin kullanılması çok sık başvurulan yöntemlerden biridir. Örneğin Çanakkale Savaşı sırasında veya Atatürk’ün yurt gezileri sırasında çekilmiş görüntüler.

Ama o tür arşiv filmlerden hangileri gerçekten “bulgu” veya “belge” adını hak etmektedir.  O “an”ı temsil etseler bile, o “an”ı çeken biri veya birileri vardır ve film, birileri tarafından yapılan kurgu ile oluşmuştur.

Kaynak Olarak İzlenebilecek KURGU Filmlerin Listesi - Kısa Açıklamalarla

Dilara Kahyaoğlu
2017

Bu sayfaya, derslerde/sınıflarda veya bir ders materyali olarak kullanılabilecek filmlerin listesini yazacağım. Zaman içinde güncellemelerle uzayıp gidecek bir liste bu. O nedenle şimdilik kısa açıklamalarla yetineceğim. İleride bunları tek tek ele almayı da düşünüyorum ama başka bir blogta.

1. Swing Çağı, "Swing Kids"

Yönetmen/Director: Thomas Carter
Yazar/Writer: Jonathan Marc Feldman
Oyuncular/Stars: Robert Sean Leonard, Christian Bale, Frank Whaley |See full cast & crew ...
Yapım Yılı: 1993
Renkli
1 saat 52 dak.

Hitler'in iktidara gelmesinden sonraki Almanya'dayız.  Kısaca; Caz/Swing hayranı gençlerin dönüşümünü (dönüştürülmesini) ve direnişini anlatan bir film.

Danslar ve müzik, öğrencileri hayran bırakacak düzeyde olduğu için sıkılmadan sonuna kadar izliyorlar. Nazi iktidarı ve günlük hayatla ilgili çok fazla ipucu var. Bu filmi izleyerek 1930'ların Almanya'sına giriş yapmak, tartışmak, okuma yapmak mümkün. 

İlkesel olarak lise öğrencileri için daha uygundur. 

Dönem Filmleri Üzerinden Analiz Çalışması

Dilara Kahyaoğlu
2007

Metropolisten bir sahne
http://silentfilmlivemusic.blogspot.com.tr/2012/06/metropolis-mows-em-down-in-ogunquit-but.html

           

Dönem filmleri, konusu belli bir dönemde geçen, o dönemi çeşitli yönleri ile anlatan filmler olduğu için tarih derslerinde rahatlıkla kullanılabilir. Ama burada filmin süresi, sınıfın seviyesi dikkate alınmalı, filmin işlenen döneme dair önemli ipuçları taşımasına dikkat etmeli ve o filmin pedagojik açıdan uygun olup olmadığına karar verilmelidir.

          “Arayış Yılları” teması I. Dünya Savaşı sonrası ilk on yıla ait olduğu için, bulunabilirse kitapta da ismi geçen “Metropolis” filmi izlenebilir. Ayrıca C. Chaplin’in “Modern Zamanlar” filmi hem bu dönem hem bundan sonraki dönem açısından en uygun filmdir, hem de piyasada rahatlıkla bulunmaktadır.

Film izleme ve bunun üzerinde çalışma sınıfta ilk kez yapılacaksa aşağıda önerilen noktalarda ön çalışma yapmak öğrencilere çok ciddi kazanımlar sağlayacaktır.

Sosyalist Sistem İle Kapitalist Sistemin Karşılaştırmalı Analizi

Dilara Kahyaoğlu
2007

Ekim Devrimi temasının son çalışması olarak düşünülmüştür. 

(bireysel çalışma) Bu çalışmalardan sonra şimdiye kadar incelenen bütün bölümleri ve  başka yardımcı kaynakları kullanarak karşılaştırmalı analiz çalışması yapılır (örnek).

Bu çalışmanın da önemli olduğunu düşünüyorum. Öğrencilerin hiç bilmedikleri ve en çok bilmek istedikleri konuların başında siyasal ve ekonomik sistemler geliyor… Bu konularda teorik alt yapıları olmadığı sürece  analiz yapmaları, dünyayı anlamaları, geleceği tasarlamaları bana göre mümkün değil.

  

Kapitalizm	Sosyalizm (SSCB modeli) (1980’lerin sonuna kadar)
Özel teşebbüs, serbest teşebbüs sistemi, piyasa ekonomisi sistemi, ekonomik liberalizm  vb. isimlerle ifade edilebilir.	Tarihte,  kendinin “sosyalist” olduğunu açıkça ifade eden veya ima eden ve bu nedenle de tartışmalara neden olan –sosyalizm nedir?- bir çok devlet olmuştur. Burada Sovyetler Birliği’ndeki model ele alınacaktır.

Çatışmalı Durumların Farklı Perspektiflerden Analizi

Dilara Kahyaoğlu
2007

(Grup çalışması) iktidar mücadelesi nedir?  Bu tür çatışmalı durumlar farklı perspektiflerden nasıl analiz edilir?  konulu grup çalışması yapılır. (bkz.nedir?)

Bunun için önceden Troçki ve Stalin konusunda öğrenciler araştırma yapmalıdır. Daha önce yapılmış olan ana-metin ile ilgili çalışma, bu aşamada ön hazırlık işlevi görecektir. Ayrıca  bazı gerekli kaynaklar öğretmen tarafından da sınıfa getirilebilir.

          Çalışmanın nasıl yapılacağı aşağıda yer alan örneklerde adım adım açıklanmıştır.  Benim hazırladığım örnekler sadece somut bir fikir vermek amacıyla buraya konmuştur. Bu nedenle herkesin ulaşabileceği genel kaynaklardan yararlanmaya çalıştım. Çalışma bambaşka iki lider üzerinden de yapılabilir, önemli olan yeterli malzeme olması… Ama ele alınan konu aynı zamanda “hassas” bir konu ise, o konuyu doğrudan sınıfta işlememek yararlı olabilir. Bu tür durumlarda  aynı problemi, benzer başka konular üzerinden işlemek, nesnel bakmayı kolaylaştırıyor… Eleştirel düşünme becerisini geliştirmek istiyorsak, buna benzer çalışmalar yapılmalıdır diye düşünüyorum.

Bir Kentin İsmi Neden Değişir?

Dilara Kahyaoğlu
2007

(bireysel çalışma ve sınıf tartışması)  “Bir kentin ismi neden değişir?” konulu bir deneme yazılır arkasından sınıf tartışması yapılır. Bunun için önceden araştırma yapılmalıdır.

Örneğin 1703 yılında Çar I.Petro  tarafından kurulmuş olan St. Petersburg şehrinin ismi daha sonra Petrograd ve 1924 yılında Leningrad adını almıştır

-Şimdi ismi nedir?- Buna benzer başka örnekler bulunmalı ve isim değişikliklerinin hangi tarihsel koşullarda olduğu incelenmelidir.

Soru daha kapsamlı bir şekilde şöyle sorulabilir: 

Bu değişiklikler kendiliğinden mi olmaktadır veya  politik kararlar sonucu mu? Yoksa ikisi birden mi? Veya başka etmenler? Bunun örnekleri nedir? Türkiye’den örnek verebilir miyiz? Etimolojik kökenini bildiğimiz kent isimleri var mı? Kent isimlerinin değişmesi birkaç kuşak sonrasını nasıl etkiler? Toplumsal hafıza bu tür değişiklilerden etkilenir mi?  

Petrograd'daki Kışlık Saray'ın Bolşevikler tarafından basılması. 1917 Rus Devrimi böyle başladı.
https://en.wikipedia.org/wiki/Saint_Petersburg#/media/
File:Desfile-uno-mayo-II--rusia--russianbolshevik00rossuoft.png

Ressamlar ve Sanat Akımlarının Karşılaştırılarak İncelenmesi

Dilara Kahyaoğlu
2007

(grup çalışması/akran öğrenimi) Kandinsky ile  -kitapta bulunan- bundan önceki ressamlar ve eserleri incelenir. Karşılaştırmalı bir tablo hazırlanır.

Sanat akımlarıyla ilgili önceden araştırma yapılmalıdır. Grup üyeleri önceden belirlenirse; araştırma konularını aralarında paylaşır ve sınıftaki grup çalışması sırasında herkes kendi üzerine aldığı bölümü arkadaşlarına sunar, bilgi paylaşılır, çizelgeyi birlikte tamamlarlar. Örnekteki gibi sorular öğretmen tarafından gruplara önceden dağıtılırsa çalışma daha verimli sonuçlar verecektir.

          Daha sonra sınıf tartışması yapılarak, “Sanat akımları, içinden doğup geliştiği dönemin -az veya çok- özelliklerini, anlayışını yansıtır. Bütün sanat akımları belirli tarihsel koşullarda ortaya çıkmıştır. Örneğin ‘İzlenimcilik’ 16.yüzyılda ortaya çıkabilir miydi? Neden?” sorusu üzerinde durulabilir.  Sınıfta tartışılırken dönemin özellikleri, siyasi, sosyal ve ekonomik gelişmeleriyle bağlantı kurulmalıdır. 

Metin İçi Sorularla Bir Metnin Analizi: Ekim Devrimi

Dilara Kahyaoğlu

2007

(Bireysel çalışma/ev çalışması) Metin içine yerleştirilmiş sorular yardımıyla ana-metin analiz edilir daha sonra sınıf tartışması yapılır. Bu yöntemde okuma, araştırma ve soruları yanıtlama, aşama aşama yapılır, adım adım ilerlenir.

(Burada metnin içine soru yerleştirme olanağı olmadığı için -başlıklar hariç- satırlara numara verilmiş –toplam 107 satır- ve  o sorunun nerede devreye gireceği yanında belirtilmiştir. Soruların cümle sonlarında başladığı unutulmamalıdır.)

Metin İçi Sorular 

1. Sözcük araştırması: “Marksistler” sözcüğüyle kimler kastediliyor olabilir? Bunun için kısa bir araştırma yapın ve/veya kitabınızın ilk bölümlerini gözden geçirin. (6.satır)

2. Marksistler, eşitlik, özgürlük kardeşlik ilke ve değerlerinin neden kapitalist sistem içinde gerçekleşmeyeceğini düşünmüş olabilirler? Buna karşılık önerdikleri çözüm nedir? (6.satır)

Arşiv Fotoğraflarının Analiz Edilmesi İçin Sorular

Dilara Kahyaoğlu
2007

(Sınıf çalışması/bireysel çalışma) Öncelikle, öğrenciler; çalışmaya konu olan fotoğrafı (s. 88) gözlemler. (İkili çalışma) Daha sonra örnekte bulunan kriterlerle fotoğraf analiz edilir (bu soruları daha önce de yayımlamıştım).

İkinci adım olarak;  sayfa 89’da bulunan “fotoğrafın popüler kullanımı” metnini bir kişi (öğretmen?) yüksek sesle okur*.  Böylece öğrenciler; kendi yaptıkları çalışmayla Berger'in analizini karşılaştırıp, değerlendirme imkanı bulurlar.

Bu çalışmaların arkasında sınıf tartışması yapılır. 

Birinci Dünya Savaşında Savaş Teknojileri

Dilara Kahyaoğlu
2007
          

20. Yüzyıl Dünya ve Türkiye Tarihi
s. 76

(Bireysel çalışma) Savaş teknolojileri bölümü okunur. Orada şöyle bir cümle yer almaktadır: “Savaşlar savaş teknolojisini geliştirirken, savaş teknolojisi de savaşın gidişini değiştirdi.”
Bu bir genellemedir ve “Bu genelleme hangi kavram ve olgular tarafında desteklenmektedir? konulu bir sayfalık yazı yazmaları istenir. Sınıfta birkaç örnek okunur ve tartışma yapılır.

I.Dünya Savaşı'nı Görsellerle Çalışmak

Dilara Kahyaoğlu
2007

(grup çalışması) Kitapta bulunan çeşitli görsel kaynaklar kullanılarak, yönlendirici sorular yardımıyla grup içinde çalışılır. Önce grup sunumları daha sonra da sınıf tartışması yapılır.

(1)

Fransız tipi ilk radar örneği
ayrıca bkz.
https://za.pinterest.com/pin/473511348307674479/

Wilson İlkeleri’nin Sorularla Analizi

Dilara Kahyaoğlu
2007

Wilson ilkeleri okunur. Gruplardan aşağıda yer alan soruları  tartışmaları, yanıtlamaları istenir. Arkasından grup sunumları ve sınıf tartışması yapılır.

20. Yüzyıl Dünya ve Türkiye Tarihi, s. 77

düny

                                                                               Soru önerileri

1. İlkelere yön veren perspektif veya felsefe nedir? Wilson, hangi anlayıştan veya ana ilkeden hareketle bu ilkeleri ileri sürmüştür?

Olgu-Görüş Çalışması

Dilara Kahyaoğlu
2007

(Grup çalışması) Aşağıdaki metin veya benzer başka bir metin bulunarak “olgu-görüş” çalışması yapılır. “Metni inceleyiniz, “olgu” ile “görüş” ifade eden cümleleri bulup yazınız. Görüş cümlelerini tartışınız. Yazar ne düşünüyor? Görüşünü kısaca özetleyiniz. Görüşünü destekleyen olgular sunuyor mu?”  soruları ile çalışma başlatılır.

Topyekun Savaş Çağı (…)Bu, savaş tarihinde daha önce belki de asla görülmemiş ölçüde bir katliam makinesi haline gelen “Batı Cephesi” idi. Milyonlarca adam, fareler ve bitlerle aynı hayatı yaşadıkları, kum torbalarıyla korunmuş  siperlerde karşı karşıya geldiler. … Daha sonra  uygun bir zamanda insan dalgaları hep kangallar ve dikenli tel ağlarıyla korunan siperlere tırmanıp, su dolu top mermisi çukurlarından, tahrip olmuş ağaç gövdelerinden, çamur ve terk edilmiş cesetlerden oluşan bir kaosa, “insansız bölgeye” çıkacaklar ve onları biçen makineli tüfeklere doğru ilerleyeceklerdi. Almanların 1916’da Verdun’de (şubat-temmuz) cepheyi yarmak için yaptıkları girişim, iki milyon kişinin katıldığı ve kayıpların bir milyona ulaştığı bir meydan savaşıydı.

Topyekûn Bir Savaşın ve Yıkımının Göstergeleri

Dilara Kahyaoğlu
2007

(Bireysel çalışma) “I.Dünya Savaşı’nın topyekûn bir savaş ve yıkım olduğunu kanıtlayacak olgular/veriler  nelerdir? Ana metinden ve araştırmalarınızdan yararlanarak bir çizelge hazırlayınız.” yönergesi ile bir çalışma yapmaları istenir. Öğrencilerin hazırlık yapması,  veri toplaması için bu araştırma sorusu daha önceden verilmelidir. Çalışmanın tamamını evde de yapabilirler.

Örnekte, kitaptan da yararlanılarak bulunan bazı yanıt örnekleri ve araştırılması gereken sorular birlikte verilmiştir. Çizelge, yazı yazılacak  boşluklar yaratılarak  bu haliyle de öğrencilere verilebilir. Veya sadece araştırılması gereken alanlar belirtilir: Coğrafya, ekonomi, askeri nüfus, teknoloji…  Bütün boşlukları onlar doldurur, bildikleri yanıtları ve akıllarına gelen araştırma/soruşturma sorularını yazarlar (örnek).

Dünya Savaşları- Giriş

Dilara Kahyaoğlu
2007

Yaklaşım

Türkiye bölümü hariç diğer bölümler süreç içinde ardı ardına bir akış, sürekliliğe sahip oldukları için bu bölümleri “nedenler ve sonuçlar” ilişkisi  içinde ele almak yerinde olacaktır. Örneğin II.Dünya Savaşı’nı oluşturan koşullar “büyük bunalım” ve  “diktatörlükler” bölümünün içeriği ile doğrudan ilgilidir.

Türkiye bölümünü sadece kendi içinde bağımsız olarak incelemek mümkün değildir. Türkiye’deki gelişmeler  Avrupa ve/veya dünyada olanlarla doğrudan bağlantılıdır o halde bu bölümü hem kendi içinde incelemek hem de karşılaştırmalı bir şekilde ele almak gerekecektir.

Temel fikir

         

1914-18 savaşı İngiltere merkezli eski siyasal sitemin çeşitli nedenlerle çökmesinden meydana geldi. İngiltere’nin eski konumu için adaylığını ileri süren devlet Almanya’ydı. İlk kez topyekûn bir şekilde yaşanan bu savaşın etkileri büyük oldu: Osmanlı imparatorluğu da dahil imparatorluklar çöktü. Yeni ulusal devletler kuruldu. Rusya’da Bolşevikler iktidara geldi. Savaşı topyekûn yürütmeye gücü yetmeyen Almanya yenilgiyi kabul etti. Yenilenler barış antlaşmaları  ile cezalandırıldı. 19.yüzyılın değerlerine olan inanç sarsıldı. Savaştan en kazançlı çıkan devlet ABD oldu.

Özdeğerlendirme Çizelgesi

Dilara Kahyaoğlu
2007

Bu çalışma Osmanlı İmparatorluğunun Son Yüzyılı" konusu bitirildikten sonra yapılır. Her konu bitiminde böyle bir çalışma yapmak; öğrencinin kendini değerlendirmesi için önemlidir.

öz değerlendirme çizelgesi için soru örnekleri

 Kaynak: 20.Yüzyıl Dünya ve Türkiye Tarihi için Öğretmen Kitabı,"Osmanlı İmparatorluğunun Son Yüzyılı" içinde, Tarih Vakfı Yayınları, 

Ekim 2007, s. 75

NOT: Bu çalışmayı; 20 yüzyıl Dünya ve Türkiye Tarihi kaynak kitabına ek olarak yazılan Öğretmen Kılavuz Kitabı için hazırlamıştım. Bu kılavuzdaki yazılarımı, kullanmayı kolaylaştırmak amacıyla uygun parçalara bölerek ve biraz da bağımsızlaştırarak bloguma aldım.

*Kaynak gösterilmeden, aktif link verilmeden kullanılamaz.

Tablo Analizi için Soru Örnekleri

Dilara Kahyaoğlu

2007

Bu çalışmada Osman Hamdi’nin "Haremden" tablosu analizin konusu olarak ele alınmıştır. 

20. Yüzyıl Dünya ve Türkiye Tarihi , s. 57

Örnek Sorular

*Figürleri sessizce inceleyiniz (süre tanınmalı). Anatomik açıdan gerçek insan bedenine uygun mu çizilmişler? Doğal olanı mı yansıtıyorlar?

*Tabloda  yer alan nesneleri inceleyiniz. Neler? Bunların resmedilişi gerçekçi mi?

Osmanlı İmparatorluğu’nda Modernleşmenin Yolu Konusunda Analiz Çalışması

Dilara Kahyaoğlu
2007

I. Adım

İlgili olgu ve kavramlarla çalışma

(öğretmen sunumu) Burada çözümlenmesi gereken temel soru şudur: “Osmanlı İmparatorluğu modernleşmek için hangi yolu kullandı?” 

Osmanlı’nın modernleşmek için hangi yolu izlediği örneklerle gösterilir. Sunum yukarıdaki çizelge şeklinde olabileceği gibi yazılı anlatım yoluyla da yapılabilir.

Üzerinde çalışılması gereken kavram ve olgular şunlar olabilir:

1839 Tanzimat Fermanı

1856 Islahat Fermanı

Zorunlu askerlik sistemi

1858 Arazi Kanunnamesi

İlk ve orta dereceli okulların açılması (devlet eliyle merkezi eğitim sistemi)

Ceza Kanunnamesi

Kanuni Esasi (1876)

20.Yüzyıl Başında Osmanlı İmparatorluğunun Durumunun Karşılaştırılmalı Bir Şekilde İncelenmesi

Dilara Kahyaoğlu
2007

I. Adım

Kavram çalışması

Burada çözümlenmesi gereken temel soru şudur?

*Osmanlı İmparatorluğu neden çözüldü?

Çalışma için seçilecek zıt ve kilit kavramlar şunlar olabilir.

          Modernleşme                 X    Geleneksel yapı

          Ulus-devlet, ulusçuluk   X    Çok uluslu İmparatorluk

          Sanayileşme                  X    Tarım

Yukarıda geçen kavramların tanımlarının ana metinden ve başvuru kaynaklarından yararlanarak yapılması istenir (bunlar daha önceden üzerinde çalışılan kavramlar, bu çalışma; ihtiyaç varsa yapılır).

Eleştirel Düşünme Becerisini Geliştirme: Çarpıtma nedir?

Dilara Kahyaoğlu
2007

 (Öğretmen sunumu) Önce çarpıtma konusunda örnekler kullanılarak açıklama yapılır (bkz. Nedir?)

(Grup çalışması) Daha sonra aşağıdaki örnek kullanılarak veya yeni bir şey yaratılarak çalışma yapılır. Çalışma bitiminde grup sunumları, paylaşım, tartışma yapılır.

Nedir?

çarpıtma, çarpıtmak

Çarpıtma: Bilinçli bir şekilde, kullanıldığı bağlamdan veya gerçek anlamından saptırmak; anakronik yaklaşmak, bazı olguları seçmek, diğerlerini görmezden gelmek, üstünü örtmek,  kavramlarla oynamak, içini boşaltmak.

Değiştirme, tahrifat: Daha çok yazılı metinler üzerindeki  bir  sözcüğü veya herhangi bir “bilgi”yi fiili olarak değiştirme, yok etme;  yer değiştirme, karıştırma… Aslını fiili olarak bozma ( tahrif etmek, tahrifat).

Bir Belge için Eleştirel Analiz Çalışması

Dilara Kahyaoğlu
2007

Bu örnekte, “Sevgi Huyu” isimli belge (aşağıda), eleştirel analiz için kullanılmaktadır. Analiz, aşağıdaki sorular veya benzer tipte sorular yardımıyla yapılır (örnek). Sorular, başka belgelere uygulanabilir. Aşağıdaki örnek tablo, cevaplarla birlikte verilmiştir. Cevapların benim cevaplarım olduğu unutulmamalı. Başka biri başka türlü yanıtlar verebilirdi. Yine de verilen yanıtların (doğal olarak :) bağlama/bilgiye uygun olması beklenir. 

20. Yüzyıl Dünya ve Türkiye Tarihi, s. 63

Kaynakların Biçimsel ve Niteliksel Analizi

Dilara Kahyaoğlu

2007

Kaynak analizi çalışmasını şöyle örgütleyebiliriz:

(Sınıf çalışması) Sayfa 54’ten 65’e kadar olan bölümdeki bütün malzemelere bir numara verilir. Herkesin aynı numarayı vermesi önemli olduğundan, öğretmen yönlendirmelidir (daha önceki çalışma gibi).

(Ev çalışması) Sayfa 54’ten 65’e kadar olan bölümdeki bütün yazıları okumaları ve resimleri incelemeleri istenir…

(Küçük grup çalışması) Öğrencilerin örneklerde yer alan kriterleri kullanarak, kaynakları tek tek analiz etmeleri istenir. Bu çalışma ayrıca  araştırma da gerektirebilir ama sonuç olarak kitaptaki kaynaklardan yararlanmak, onları yorumlamak esastır. Sınıfta bitmeyen çalışmalara evde de devam edilebilir (bkz. aşağıdaki örnek). Örnekte sadece “biçimsel analiz  gösterilmiştir, ama niteliksel analizi de yapmak gerekir. (Niteliksel analiz için bkz. https://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2017/09/yaplandrlms-yontemle-kaynak-analizi.html )

Deneme Yazma

Dilara Kahyaoğlu

2007

(Bireysel Çalışma) “Sayfa 44’ten 53’e kadar olan bölümdeki bütün malzemeleri kullanarak “20.yüzyıl başında Batı-Doğu ilişkileri” konusunda bir yazı yazacaksınız. Yöntem olarak yazılı anlatım biçimini kullanmanız gerekiyor. Bu tür yazılar için araştırma gerekir ama burada temel kural: öncelikle kitaptaki kaynakları kullanmanız ve söz konusu olan kaynaklara gönderme yapmanızdır. Bütün bunlar bundan önceki bölümlerden veya birikiminizden yararlanamayacağınız anlamına gelmemelidir. Kaynaklara gönderme yaparken (1’den 12’ye kadar sıraladığımız kaynaklar) isterseniz sadece numarayı belirtebilir ya da kaynağın adını dip not olarak gösterebilirsiniz. Bu konuda grup çalışmalarında yaptığınız çizelgelerden yararlanınız.” yönergesi verilerek çalışma başlatılır (bkz. yöntem-teknik). Yazılar okunur, tartışma ve geri bildirim yapılır.

Bu çalışma aynı zamanda bu bölümdeki bütün birikimin toparlanacağı son bir çalışma olarak düşünülebilir.

          yöntem-teknik

Seçilmiş Olgu ve Kavramların İlişkisini; Zihin Haritasıyla Göstermek

Dilara Kahyaoğlu
2007

(Küçük grup çalışması) “Sayfa 44’ten 53’e kadar olan bölümdeki bütün malzemeleri kullanarak
dönemin özelliklerini yansıtan; seçilmiş isim, olgu ve kavramları, ilişkileri,  örnekleri gösteren bir çizelge/zihin haritası hazırlayacaksınız. Çizelgenizde yer alan kavram ve olguları destekleyen kaynakları/belgeleri okla veya numarasını yazarak ilgili konuyla ilişkilendirin” (örnek) yönergesi verilir.

Kaynak: 20.Yüzyıl Dünya ve Türkiye Tarihi için Öğretmen Kitabı, "20 yüzyılın Şafağı" içinde, Tarih Vakfı Yayınları, Ekim 2007, s.60

Yapılandırılmış Yöntemle Kaynak Analizi

Dilara Kahyaoğlu

2007

Kaynakların Numaralandırılması 

I. Adım

Kaynakların analizi

(Sınıf çalışması) Önce Sayfa 44’den 53’e (kaynak kitap) kadar olan bölümdeki bütün malzemelere bir numara verilir. Herkesin aynı numarayı vermesi önemli olduğundan, öğretmen yönlendirmelidir.

     

(Ev çalışması) Daha sonra öğrencilerin Sayfa 44’den 53’e kadar olan bölümdeki bütün yazıları okumaları ve resimleri incelemeleri istenir…

          

(Küçük grup çalışması) Aşağıda belirtilen kriterler kullanılarak,

kaynakların tek tek analiz edilmesi sağlanır (bkz Analiz Kriterleri). Bu uzun

sürecek bir işlem olduğu gibi, öğretmenin  yardımına da ihtiyaç duyulabilir, 

ayrıca araştırma da gerektirebilir ama sonuç olarak kitaptaki kaynaklardan

yararlanmak, onları yorumlamak esastır. Sınıfta bitmeyen çalışmalara evde de 

devam edilebilir.

Çalışmanın ardından grupların çalışmaları pano üzerine asılır ve

Önünde tartışma yapılır. Ortaya çıkan çalışma örnek 1 ve 2'ye benzeyecektir.