Silah Olarak Sanat: John Heartfield’in Ajitprop Fotomontajları

Asıl adı Almanca Helmut Herzfeld olan 
John Heartfield, kendini Polis Komiseri Zorgiebel ile birlikte.
kolajlamış. Arbeiter-Illustrierte-Zeitung için fotomontaj (AIZ, Berlin), 1929

J. H; George Grosz ile 1920'lerde Almanya'da yaygınlaşan materyalizm, açgözlülük ve ahlaksızlıktan nefret etti ve her iki sanatçı da Alman karşıtı bir protesto olarak isimlerini değiştirdi. Ancak Heartfield'ın amacı, sosyal enerjiyi harekete geçirmek, güçlü siyasi sanatıyla Nazi rejimindeki kötülükleri, yozlaşmayı, tehlikeleri ve gücün kötüye kullanımını ifşa etmekti.

John Heartfield; Hitler iktidara gelmeden önce de politik mesaj yüklü, ajite edici (kışkırtıcı), ajite etme yoluyla propaganda (ajitprop) yaptığı kolaj ve fotomontajlarını yayımlıyordu. Fotomontaj tekniğini bulan ilk sanatçı olduğu düşünülür. Nazi Almanya'sı döneminde kendini tutuklamaya gelenlerden son anda kaçabildi. Çek Ülkesine gitti orası da işgal edilince bu sefer de İngiltere'ye kaçtı.

Alman antifaşist sanatçı John Heartfield bir pasifistti. Üçüncü Reich'ın içinde ve gölgesinde çalışarak Gestapo'nun En Çok Arananlar Listesi'nde beş numaraya kadar yükseldi. Tek suçu; diktatörlerin faşist yalanlarını ifşa etmek için silahını kullanmak yani sanatını icra etmekti. Ayrıntılı öyküsünü okumak isteyen linke bakabilir.

Şimdi en önemli eserlerine göz atalım.

Yukarıdaki afiş; Heartfield'ın Kurt Tucholsky'nin parlak romanı Deutschland, Deutschland, über alles [Almanya Almanya her şeyin üstünde] 1929 için yaptığı tarihi reklam grafik tasarımıdır. Tucholsky'nin burjuvaziyi hicveden romanı, Alman Weimar Cumhuriyeti'nde anında bir başarıya dönüşmüş, romanın tanınmasında bu satirik reklam afişinin de katkısı büyük olmuştu. Heartfield, 1968'e kadar yaşamasına rağmen en bilinen eserleri Weimar dönemine ve II.Dünya Savaşı'ndan önceki yıllara aittir.

Siyasetçi Johannes R. Becher’ın The Only Just War’ı için
kapak tasarımı. Fotomontaj, 1926

Bir İmge Oluşturma: İmgenin Büyüsü

[Aşağıdaki pasaj Gombrich'e aittir. Bu küçük alıntıda imge oluşturmanın büyülü gücünü öyle güzel anlatmış ki.. Gombrich; "Sanat alanında gelmiş geçmiş en popüler eserlerden olan “Sanatın Öyküsü" adlı kitabıyla sanat tarihinin popülerleşmesinde, insanların sanatla tanışmasında önemli bir rol oynadı. "Sanat ve Yanılsama" gibi kuramsal kitaplarıyla da sanat tarihi kuramına katkı sağladı."]

....

“Her betimleme bir sanat eseri olmayabilir, ama bu onun daha az gizemli olduğu anlamına gelmez. Bir “imge oluşturma”nın bütün gücünün ve büyüsünün bilincine ilk kez nasıl vardığımı çok iyi anımsıyorum -bu, Velazquez aracılığıyla değil, fakat ilkokul kitabımda karşıma çıkan basit bir çizgi oyunu aracılığıyla gerçekleşmişti. Kitaptaki küçük bir dize, çocuğa önce bir dairenin nasıl çizileceğini öğretiyordu. Bu daire, bir ekmek somununu simgeliyordu (doğduğum kent Viyana’da ekmekler, yuvarlaktır).

Masalların Analizi İçin Vladimir Propp tarafından Hazırlanan Çizelgeler

 

çizim: Naomi Bardoff

[Bu metin, Propp’un “Masalın Biçimbilimi (Olağanüstü Masalların Yapısı)” eserinin son bölümlerinde bulunmaktadır. Propp'un amacı, Rus halk masallarından oluşan bir külliyatın anlatı yapılarını temel parçalara ayırmak ve sonunda her bir masalın olay örgüsünü temsil eden formüller üretebilen bir sistem yaratmaktı. Propp'a yöneltilen en ciddi olumsuz eleştiri şudur: "İncelediği masalların tarihsel ve sosyal bağlamını tamamen görmezden geldi. Hepsinin aynı "anlatı işlevleri" (olası eylemler) yapısına sahip olduğuna inandığı bir grup Rus halk masalıyla çalıştı." Ve olumlu bir sonuç olarak da şu söylenir: "Yine de Propp'un çalışması daha sonraki Yapısalcı harekette çok etkili oldu ve Claude Lévi-Strauss ve Claude Bremond gibi eleştirmenlere ilham verdi. Alan Dundes'in 1978'de Morfoloji'nin İngilizce çevirisine girişinde belirttiği gibi : "Propp'un çalışması, devasa da olsa yalnızca bir ilk adımdır." Propp'un çalışması, bilişsel psikoloji alanında da okuma sürecine ve çocuklar tarafından hikaye yapılarının tanınmasına yönelik araştırmalarda kullanılmaktadır." kaynak]

Vladimir Propp

Yalnızca kişilerin işlevlerini inceleyebildiğimiz ve bü­tün öbür öğeleri bir yana bırakmak zorunda kaldığımız için, burada olağanüstü masalın bütün öğelerini içeren di­zelgeyi veriyoruz. Bu dizelge, her masalın içeriğini tüket­memektedir ama bunların çoğu söz konusu dizelgede bü­tünüyle yer almaktadır. Çizelgelerin her birini bir kâğıt üzerinde düşünecek olursak, başlıklar yatay olarak, bu başlıkları izleyen veriler de dikey olarak yazılabilir. Kişile­rin işlevleri yukarıda 3. Bölümde belirttiğimiz düzeni izler.

Öbür öğelerin düzeni bazı değişikliklere yol açar ama bu durum genel çizelgeyi değiştirmez. Ayırt ettiğimiz öğele­rin ya da bazı öğe kümelerinin incelenmesi, genel olarak masalın derinlemesine incelenmesine geniş görüş açıları sağlar ve böylece masalın oluşumu ve gelişimi sorunuyla ilgili tarihsel incelemeyi hazırlamış olur.

ÇİZELGE I

Başlangıç Durumu

1. Uzamsal - zamansal tanım ("bir krallıkta")

2. Ailenin kimlerden oluştuğu

a) adlar ve durum

b) kişilerin kategorisi (gönderen, arayıcı, vb.) EK 1

Türk-İtalyan Savaşını Bir Görsel Üzerinden İncelemek

Dilara Kahyaoğlu
2011-19

kaynak

Poster, 1912 İtalyan-Türk Barış anlaşmasının (UŞİ) hayali bir tasvirini, 'LA PACE ITALO-TURCA' başlığı altında göstermektedir. Aşağıdaki soruların yardımıyla resmi analiz edelim. Bazı sorular için sözü edilen savaşla ilgili olgusal bilgilere ihtiyacınız olacaktır. Yeri geldiğinde ilgili kaynaklara bakmayı ihmal etmeyiniz.

1. Önce şu temel problemleri çözelim:

- Resimdekiler kim? Onların kim olduğunu hangi ipuçlarını kullanarak anladınız?
- Burası neresi? Bunu hangi ipuçlarını veya bilgilerinizi kullanarak çözdünüz?

2. Herkesin erkek olduğu bu ortamda iki kadın var:

- Onlar neyi temsil ediyor? (Neden kadın olarak düşünülmüş? (Benzer tabloları hatırlayınız.)
- Kadınların birbiriyle ilişkisi nasıl? Birbirlerine nasıl davranıyorlar? Neden? Görüşünüzü örneklerle açıklamalısınız.
- Neden başka kadın yok? Tabloya konmuş iki kadının, kadınları temsil ettiğini düşünebilir miyiz? Düşüncelerinizi argümanlarla destekleyerek, tartışınız.

Süryani Metinlerinde Geçen İskender Efsanesi

Dilara Kahyaoğlu
2012

Efsane Deyip Geçmeyin...

Fritz Lang'in yönettiği 1924 yapımı Nibelungen filminden bir sahne.
http://www.imdb.com/title/tt0015175/?ref_=md_ph_tt1

Süryanilere (bkz. Süryaniler ve Ermeniler) ait “Süryani Büyük İskender Hıristiyan Efsanesi"nde Hunların  adının geçtiğini görünce şaşırabilirsiniz. Büyük İskender (MÖ 4.yy) ile Hunların (4. -5. yy) Avrupa’da görülmesi arasında yaklaşık yedi yüz yıllık bir zaman farkı var. Ama bu iki ismin aynı anlatıda yan yana gelmesinin, eğer efsaneler söz konusu ise; imkânsız olmadığını biliriz. Adı üstünde, efsane işte…

Adı geçen efsanede şunlar anlatılır :

Muhteşem seferleri sırasında İskender’in yolu Ermenistan’a düşer Muşaş Dağını aşarak, Bahl-Lepta ovasına varır. Ovanın etrafı büyük aşılmaz dağlarla kaplıdır. Ova halkı İskender’i karşılamaya koşar, aralarında tüccarlar da vardır. Onlar İskender’e şöyle derler: Ey İskender, sayende burada huzur içinde yaşıyoruz etrafımızdaki dağları henüz aşmayı başaran olmadı ama duyduk ki dağların ötesinde Hunlar yaşamaktaymış, onların krallarının Ye’cüc, Me’cüc gibi Yafes oğullarının kralları oldukları söyleniyor.”

Daha sonra İskender’e Hun krallarının listesini sunarlar. Listede birçok isim vardır. İşte Hun krallarına ait en eski listelerden biri budur. Onlar o sırada Hunlara liderlik eden kişilerin isimler miydi gerçekten? Efsaneler ne kadar gerçeği barındırır?

Kavimler Kapısı ve Daryal Geçidi

Gotik Binaları Tanımak İçin Birkaç Küçük İpucu

Dilara Kahyaoğlu

Bu çalışma "Uygarlıklar Tarihi 2 Öğrenci ve Öğretmenler İçin Çalışma Kitabı" için hazırlanmış ve orada yayımlanmıştı... İlgili bölümü buraya alarak ve yeni bölümler ekleyerek (örneğin Saint Antuan Kilisesi'ni de çalışmaya dahil ettim.) Gotik Üslup'un öğrenilmesini kolaylaştırmak istedim. 

Kaynak A:  Notre Dame Katedrali Gotik katedrallerin en ünlüleri arasında bulunan Paris Notre Dame Katedrali, Paris’in gururu ve ekonomik özgürlüğün sembolü olarak yerel tüccarlar tarafından Meryem Ana’ya ithafen yaptırılmıştır. 1163-1345 yılları arasında tamamlanan katedralin inşası uzun yıllar sürdüğünden yapıda çok sayıda mimar çalışmış ve üslup değişiklikleri ortaya çıkmıştır. 
Resimde Katedralin ünlü “batı cephesi” (krala ait giriş bölümü) görülmektedir. 

Kaynak B: Gotik Üslubun Özellikleri
Gotik üslup, siyasal değişimlerin ve ulusal devlet bilincinin yaşandığı yıllarda ilk kez

Fransa’da ortaya çıkmıştır. Fransa ve Avrupa’da, bu üsluptaki eserlere Opus Francigenum-Fransız İşi denilmiştir. İtalyan hümanistleri 15. Yüzyıldan sonra bu tarz işleri beğenmeyip Barbar Sanatı diye nitelendirmiş ve istilacı kavimleri, Gotları hatırlatacak biçimde Gotik kelimesi ile adlandırmaya başlamışlardır.

Gotik, gerçekte bir mimarlık üslubudur. Romanesk dönemde temelleri atılan Gotik üslupta, bilinçli olarak Romanesk üslubun özellikleri bir araya getirilmiş ve Orta Çağ kentlerinin katedralleri (büyük, anıtsal kilise) Gotik üslupta inşa edilmiştir. Bu çağda katedral, dönemin düşünce ve sanatının anıtsal ifadesidir. Katedraller piskoposların öncülüğünde, halkın ve loncaların desteği ile yapılmıştır. 

Gotik katedrallerin ilk örneği rahip Suger tarafından planlanan Saint Denis Katedrali’dir. Suger’in, Fransızlara özgü millî bir mimari yaratmaya çalıştığı bu katedralde gül pencere, batı cephesinde iki kule, ışınsal şapeller (şapel: küçük kilise veya katedrallerde ibadete ayrılan yer), sivri kemerler, kaburgalı tonoz gibi Gotik üsluba ait özellikler bir arada kullanılmıştır.

Roma Uygarlığı

Dilara Kahyaoğlu

1997-2004

Kasım 2017

Anne kurt, Romus ve Romulusu emziriyor.
https://en.wikipedia.org/wiki/Rome#/media/File:The_Capitoline_Wolf,_Musei_Capitolini,_Rome_(13840968834).jpg

MÖ 8. yüzyıl ile MS 5. yüzyıl arasında İtalya yarımadasındaki Roma kenti etrafında doğmuş ve büyümüş olan Roma Uygarlığı bu duruma gelmesini öncelikle kendilerinden önce burada büyük bir uygarlık yaratmış olan Etrüsklere borçludur. Roma’nın efsanevi kuruluş tarihi MÖ 753’tür. Efsaneye göre Roma’nın kurucusu ve ilk kralı bir dişi kurt tarafından kardeşi Romus ile beraber emzirilip büyütülmüş olan Romulus’tur. Roma’nın ulaştığı en geniş sınırlar arasında Akdeniz Havzası, Avrupa'nın ve Kuzey Afrika'nın geniş bir kısmı ile Ortadoğu yer alır. Roma Uygarlığı tarihi ve siyasi açıdan üç aşamada incelenebilir.

Yunan Uygarlığı- Yunan Anakarası ve İyonya

Dilara Kahyaoğlu

1997-2004

Kasım 2017

Yunan Kolonileri ve alışveriş ürünleri
bkz. kaynak *

Yunan Anakarası - Dorlar 
MÖ 1200 yılında kuzeyden bugünkü Yunan Anakarası’na gelen Dorlar, eski Akha Uygarlıklarının üzerinde egemenlik kurdular. Dor göçlerinin ardından Akhaların Anadolu’nun Ege kıyılarına göç edip İyon Şehir devletlerini oluşturduğu kabul edilir. Akhaların ardından bazı Dor kabileleri de Anadolu’nun Güneybatı bölgelerine yerleşmişlerdir. Yunanistan’a gelen Dorların eski Akha topraklarında şehir devletleri şeklinde siyasi örgütlenmelerini kurdukları biliniyor. “Polis” denilen bu şehir devletleri bir ya da bir çok şehirle birlikte onlara bağlı ve onları tamamlayan kırları da kapsayan siyasi bir birliktir. Bunların en önemlileri Atina, Sparta, Korint, Tebai ve Larissa’ydı. Şehir devletlerinin ortaya çıkması ile beraber sosyal sınıflar da ortaya çıkmaya başlamıştır. Aristokrat sınıfın belki de ilk adımı kralın arkadaşlarına ve yakın çevresine meclise girme hakkı verilmesiyle ortaya çıkmıştı. Bu meclis sadece danışma kurulu niteliğindeydi. Köleler siyasi hayata ve orduya katılamıyordu. İlk dönemlerde ticaret Fenikelilere bırakılmıştı.

Aya Seyahat ve Jules Verne

Dilara Kahyaoğlu
2009

http://www.syfy.com/syfywire/happy-birthday-jules-verne-70-years-fantastic-comic-book-classics

Bilim ve Bilimkurgu Konusuna Giriş

1. adım (sınıf çalışması)

Jules Verne ve Aya Seyahat filmi ile ilgili aşağıdaki bilgi notları okunduktan sonra Meliés’in Ay’a Seyahat filmi sınıfta izlenir.

“12 Angry Men (12 Kızgın Adam) Filmi İçin Analiz Kılavuzu

[Filmle ilgili açıklamalarımdan sonra bir arkadaş hazırladığı ve uyguladığı (9. sınıflara uygulamış) bu çalışmayı gönderdi. Örnek uygulama olarak bloga aldım. Bu çalışma değerlendirilmek üzere hazırlanmış. "Aşamalandırılmış Değerlendirme Çizelgesi" (rubrik) çalışmanın başına eklenmiş.]

.......................................

9. SINIFLAR FİLM ANALİZİ: “12 ANGRY MEN (12 KIZGIN ADAM)

Işıl Kandolu

Tarih Öğretmeni

Değerlendirme Çizelgesi 

*40 puan üzerinden değerlendirilecektir:

-Sorular düzgün ve açıklayıcı yanıtlanmış, cümleler açıklanırken filmden örnekler verilmiş ve kısa yazı argümanlarla desteklenerek düzgün bir biçimde yazılmış: 40-35 puan

-Sorular düzgün yanıtlanmış fakat eksikler var, argümanlar ve örnekler çok iyi verilmemiş ama yeterli, yazı iyi yazılmış: 35-30

-Soruların geneli düzgün yanıtlanmamış, filmden örneklerde eksikler var, sorulardaki açıklamalar da eksik ve yazıda da eksikler var: 30-20

-Sorular oldukça eksik yanıtlanmış, filmden örnekler verilmemiş, yazı oldukça zayıf: 20-0

“Dönem filmleri”ni Rehber Eşliğinde İzleme

Dilara Kahyaoğlu
2007

https://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2017/09/kaynak-olarak-izlenebilecek-filmlerin.html
Kaynak olarak izlenebilecek kurgu filmlerin listesini - örnekteki gibi- bu linkte yayımlıyorum. 

Charlie Chaplin’in “Büyük Diktatör” filmi “film izleme rehberi” kullanılarak izlenir. Öğrenciler filmi izledikten sonra çizelgeyi bireysel olarak doldururlar (örnek). Sınıf tartışması bu çalışmalardan sonra yapılır. Bunun nedeni, öğrencilerin, belli sorular eşliğinde filmi sorgulayarak izlemelerini sağlamak ve sınıf tartışması yapmadan önce kendi düşünce ve duygularının farkına varmalarının yolunu açmak, film üzerinde düşünmeye zorlamaktır.

Kurgu Filmlerin Listesi- İsimler ve Link

Dilara Kahyaoğlu
2017

Başka bir sayfada yapmaya başladığım açıklamalı listeye kolay ulaşmak için bu sayfada sadece listeyi ve bağlantı linkini veriyorum. Listede yer alan film isimlerini,  eklemeler yaptıkça güncelliyorum.
İlk Link genellikle İMDB'deki açıklamalara,
İkinci Link açıklamaların bulunduğu ilgili blog sayfasına götürür.

Açıklamalar yandaki resimde görüldüğü gibidir.

Eğitimde Kaynak Olarak Kullanılabilecek KURGU Filmlerin Listesi

Ayrıntıları Tarih Eğitimi bloğumda işliyorum.

Descartes, Freud ve Gerçeküstücülük

Dilara Kahyaoğlu
2007

I. Aşama

(Ev çalışması/ Araştırma)

Descartesve Freud üzerine araştırma yapılır. Gerçeküstücü sanatçıların görüşleri ile karşılaştırılır sonuçlar çıkarılır. Daha sonra sınıf tartışması yapılır.

Örnek   

DESCARTES (1596-1650) Descartesçılık	FREUD (1856-1939) Psikanaliz	GERÇEKÜSTÜCÜLÜK                 “Sürrealizm”
Skolastik felsefeye ciddi darbe indiren ve Yeniçağ felsefesi ile analitik geometrinin kurucusu kabul edilen Fransız felsefeci ve bilim adamı. Hukukçu bir babanın oğluydu, çok iyi eğitim aldı. Kartezyen kelimesi –zamanında- dinsiz ile eş anlamlı olarak kullanıldı. Eserleri Cizvitler tarafından “yasak kitaplar” listesine alındı. İsminin Latince biçimi, Renatus Cartesius olduğu için bu felsefi sisteme  Kartezyenizm  de denilir.	Avusturyalı nörolog. Yalnızca psikolojiyi değil, sanat, eğitim, antropoloji vb. disiplinleri etkileyen psikanaliz kuramıyla 20.yüzyıla damgasını vuran düşünür. Orta halli bir Yahudi tüccarın oğludur. Viyana Üniversitesi’nde tıp okumuş ve nöroloji üzerine çalışarak uzmanlaşmıştır. Küçükken dört olayın kendisini etkilediğini söylemiştir: *Kıskandığı kardeşinin sekiz aylıkken ölmesinin onda yarattığı sürekli kendi kendini yerme huyu *Annesini çıplak görmesinin kendisini cinsel yönden uyarması *Babasının “Bu çocuk asla adam olmaz” demesi *Babasının, Yahudi olduğu için kendisine hakaret eden bir adama sesini çıkaramaması	Breton: “Descartesçı dünya, tahammül edilmez bir dünyadır, kasvetli aldatmacadır … yalnızca düşünceye ve kavrayış gücüne dayandırılan bir ruhsal yaşam, kökten eleştirilmelidir. …  ‘İnsanın özünün akıl olduğunu söylemek, insanı ikiye bölmektir … Bu gelenek, insana yakıştığını ileri sürdüğü akıl ile akıl-olmayanı, yani insan yakışmayan içgüdüleri ve duyguları kesinlikle ayırt etmiştir.’  Düşünce ustamız olarak benimsediğimiz Freud, böyle ayırt edişin ve bölmenin insan için ne kadar tehlikeli olduğunu öğretiyordu bize.” (KK, s: 97)

Gazap Üzümleri Büyük Bunalım'ı Anlatıyor

Dilara Kahyaoğlu
2007

Görsel: http://scrapsfromtheloft.com/2017/01/28/artful-propaganda-fords-grapes-wrath/
Gazap Üzümleri filminden bir sahne. 
Yönetmen: John Ford
Yazar: John Steinbeck

Karşılaştırmalı Metin Analiziyle ABD’de Büyük Bunalım’ın Analizi

Kaynak Kitap, s. 107

I. Aşama

Gazap Üzümleri’nden alıntılanan bölüm ev çalışması olarak verilir veya sınıfta okunur. Aşağıdaki yönerge kullanılarak analizi yapılır. Çalışma bireysel veya grup çalışması olarak organize edilebilir.

Polisiye Romanlarının Altın Çağı

Dilara Kahyaoğlu

2007

http://noobist.com/feature/changing-faces-transformations-sherlock-holmes/
Büyüteç, şapka ve pipo; Holmes’un simgeleridir. Simge olarak büyüteç boş yere seçilmemiştir, 
Holmes’un en önemli özelliği sürekli ipucu toplaması ve onları incelemesidir.

Okuma Metni Kullanılarak Deneme Yazılması ve Dönem Analizi

(Bireysel çalışma) “polisiye romanlarının altın çağı” isimli metin ve ilgili başka kaynaklar kullanılarak, yönlendirici sorular eşliğinde araştırma yapılır ve soruların çizdiği çerçevede bir deneme yazmaları istenir. Daha sonra sınıf tartışması yapılır.

Bulgu Olarak Kullanılan Arşivlenmiş Filmlerin Analizi

Dilara Kahyaoğlu
2007

Tarih derslerinde, bir  “bulgu” veya  “belge” olarak kullanılan, arşivlenmiş, bugün belki de yanlış olarak kısaca “belgesel” dediğimiz filmlerin kullanılması çok sık başvurulan yöntemlerden biridir. Örneğin Çanakkale Savaşı sırasında veya Atatürk’ün yurt gezileri sırasında çekilmiş görüntüler.

Ama o tür arşiv filmlerden hangileri gerçekten “bulgu” veya “belge” adını hak etmektedir.  O “an”ı temsil etseler bile, o “an”ı çeken biri veya birileri vardır ve film, birileri tarafından yapılan kurgu ile oluşmuştur.

Kaynak Olarak İzlenebilecek KURGU Filmlerin Listesi - Kısa Açıklamalarla

Dilara Kahyaoğlu
2017

Bu sayfaya, derslerde/sınıflarda veya bir ders materyali olarak kullanılabilecek filmlerin listesini yazacağım. Zaman içinde güncellemelerle uzayıp gidecek bir liste bu. O nedenle şimdilik kısa açıklamalarla yetineceğim. İleride bunları tek tek ele almayı da düşünüyorum ama başka bir blogta.

1. Swing Çağı, "Swing Kids"

Yönetmen/Director: Thomas Carter
Yazar/Writer: Jonathan Marc Feldman
Oyuncular/Stars: Robert Sean Leonard, Christian Bale, Frank Whaley |See full cast & crew ...
Yapım Yılı: 1993
Renkli
1 saat 52 dak.

Hitler'in iktidara gelmesinden sonraki Almanya'dayız.  Kısaca; Caz/Swing hayranı gençlerin dönüşümünü (dönüştürülmesini) ve direnişini anlatan bir film.

Danslar ve müzik, öğrencileri hayran bırakacak düzeyde olduğu için sıkılmadan sonuna kadar izliyorlar. Nazi iktidarı ve günlük hayatla ilgili çok fazla ipucu var. Bu filmi izleyerek 1930'ların Almanya'sına giriş yapmak, tartışmak, okuma yapmak mümkün. 

İlkesel olarak lise öğrencileri için daha uygundur. 

Dönem Filmleri Üzerinden Analiz Çalışması

Dilara Kahyaoğlu
2007

Metropolisten bir sahne
http://silentfilmlivemusic.blogspot.com.tr/2012/06/metropolis-mows-em-down-in-ogunquit-but.html

           

Dönem filmleri, konusu belli bir dönemde geçen, o dönemi çeşitli yönleri ile anlatan filmler olduğu için tarih derslerinde rahatlıkla kullanılabilir. Ama burada filmin süresi, sınıfın seviyesi dikkate alınmalı, filmin işlenen döneme dair önemli ipuçları taşımasına dikkat etmeli ve o filmin pedagojik açıdan uygun olup olmadığına karar verilmelidir.

          “Arayış Yılları” teması I. Dünya Savaşı sonrası ilk on yıla ait olduğu için, bulunabilirse kitapta da ismi geçen “Metropolis” filmi izlenebilir. Ayrıca C. Chaplin’in “Modern Zamanlar” filmi hem bu dönem hem bundan sonraki dönem açısından en uygun filmdir, hem de piyasada rahatlıkla bulunmaktadır.

Film izleme ve bunun üzerinde çalışma sınıfta ilk kez yapılacaksa aşağıda önerilen noktalarda ön çalışma yapmak öğrencilere çok ciddi kazanımlar sağlayacaktır.

Ressamlar ve Sanat Akımlarının Karşılaştırılarak İncelenmesi

Dilara Kahyaoğlu
2007

(grup çalışması/akran öğrenimi) Kandinsky ile  -kitapta bulunan- bundan önceki ressamlar ve eserleri incelenir. Karşılaştırmalı bir tablo hazırlanır.

Sanat akımlarıyla ilgili önceden araştırma yapılmalıdır. Grup üyeleri önceden belirlenirse; araştırma konularını aralarında paylaşır ve sınıftaki grup çalışması sırasında herkes kendi üzerine aldığı bölümü arkadaşlarına sunar, bilgi paylaşılır, çizelgeyi birlikte tamamlarlar. Örnekteki gibi sorular öğretmen tarafından gruplara önceden dağıtılırsa çalışma daha verimli sonuçlar verecektir.

          Daha sonra sınıf tartışması yapılarak, “Sanat akımları, içinden doğup geliştiği dönemin -az veya çok- özelliklerini, anlayışını yansıtır. Bütün sanat akımları belirli tarihsel koşullarda ortaya çıkmıştır. Örneğin ‘İzlenimcilik’ 16.yüzyılda ortaya çıkabilir miydi? Neden?” sorusu üzerinde durulabilir.  Sınıfta tartışılırken dönemin özellikleri, siyasi, sosyal ve ekonomik gelişmeleriyle bağlantı kurulmalıdır. 

Metin İçi Sorularla Bir Metnin Analizi: Ekim Devrimi

Dilara Kahyaoğlu

2007

(Bireysel çalışma/ev çalışması) Metin içine yerleştirilmiş sorular yardımıyla ana-metin analiz edilir daha sonra sınıf tartışması yapılır. Bu yöntemde okuma, araştırma ve soruları yanıtlama, aşama aşama yapılır, adım adım ilerlenir.

(Burada metnin içine soru yerleştirme olanağı olmadığı için -başlıklar hariç- satırlara numara verilmiş –toplam 107 satır- ve  o sorunun nerede devreye gireceği yanında belirtilmiştir. Soruların cümle sonlarında başladığı unutulmamalıdır.)

Metin İçi Sorular 

1. Sözcük araştırması: “Marksistler” sözcüğüyle kimler kastediliyor olabilir? Bunun için kısa bir araştırma yapın ve/veya kitabınızın ilk bölümlerini gözden geçirin. (6.satır)

2. Marksistler, eşitlik, özgürlük kardeşlik ilke ve değerlerinin neden kapitalist sistem içinde gerçekleşmeyeceğini düşünmüş olabilirler? Buna karşılık önerdikleri çözüm nedir? (6.satır)