Napolyon'un Sonu ve Viyana Kongresi

Dilara Kahyaoğlu

2013

Fransız Devriminden sonra dünyaya yayıldığı kabul edilen Milliyetçilik İlkesi[1] öncelikle imparatorluklar içinde yaşayan ulusları etkilemiştir. Bu süreçten en fazla etkilenen iki devlet vardır biri Avusturya-Macaristan İmparatorluğu diğeri ise Osmanlı İmparatorluğu…

Napolyon'un Elba Adasına sürgüne gönderilişini anlatan Modern kahramanın yolculuğu başlıklı karikatür, Elba ile Fontainebleau istikametlerini gösteren yön tabelasının önünde eşeğin sırtında oturan I. Napolyon, bir elinde kırık kılıcı ve diğeriyle eşeğin kuyruğunu tutmaktadır. Marş çalan iki davulcu onu takip etmektedir (J. Phhilips, Londra, Mayıs 1814)

https://tr.wikipedia.org/wiki/Napolyon_Bonapart

Fransa’da Napolyon’un imparatorluğunu ilan etmesinin ardından neredeyse bütün Avrupa’ya karşı yürüttüğü savaşlar[2]önce 1812’de Moskova’da yenilmesiyle[3] kesintiye uğramıştı.

Charles Joseph Minard'ın grafiği, Büyük Ordu'nun Moskova'ya yürürken ve geri dönüşte gittikçe azalan büyüklüğünü gösteriyor. Alttaki grafik yol boyunca sıcaklıkları gösteriyor. 

Bu yenilgi üzerine Napolyon’un Fransa içindeki itibarı sarsılmış, Müttefik kuvvetlerin Paris önlerine geldiği 1814 yılında Elba Adası’na sürgüne gönderilmiş, ama oradan son savaşını gerçekleştirmek üzere kaçarak kendisini bekleyen eski yoldaşlarının, askerlerinin, subaylarının başına geçmişti. Elbette kendisi bu savaşın SON savaşı olduğunu düşünmüyordu.  Ve nihayet 1815 yılında Waterloo'da İngilizlere ve onların müttefiklerine (Prusya) yenilince Napolyon’un da, devrim savaşlarının da ve en önemlisi milliyetçi fikirlerin de sonu gelmiş oldu. Şimdilik…

1815 Viyana Kongresi, Napolyon’un bozduğu ve kendine göre düzenlediği Avrupa sınırlarını yeniden düzenlemek için yapıldı. Bu yapılırken milli sınırlar hiç bir şekilde dikkate alınmadı. Zaten amaç, eski mevcut durumu (statüko) devam ettirmekti.

Napolyon’dan sonra eski sınırlarına geri dönmek zorunda kalan Fransa, krallık rejimine geri döndü (Bourbon Hanedanı) ama bu sefer kralın yetkilerine anayasal kısıtlamalar getirilmişti.

Viyana Kongresi, Napolyon Savaşları sırasında Fransız ordularının Koalisyon Orduları tarafından tümüyle yenilgiye uğratılmasının ardından, Avrupa’daki sınırları ve güçler dengesini yeniden belirlemeye yönelik kararlar almak üzere toplanmış olan kongredir. Avrupa’nın en güçlü devletleri olarak İngiltere, Avusturya, Prusya, Rusya , Avrupa’da siyasi coğrafyanın ve dolayısıyla güçler dengesinin yeniden düzenlenmesi için aralarına bir ittifak oluşturmuşlardı. Bu devletlere daha sonra İsveç, Portekiz ve İspanya da katıldı. Bu ittifak, askeri olmaktan çok, politik bir ittifaktır.
Fransız İhtilali ve Napolyon savaşları ile bozulan Avrupa siyasi haritası ve güçler dengesi, Osmanlı Devleti hariç tüm Avrupa devletlerinin katıldığı bu kongre kararlarıyla yeniden yapılandırıldı. Amaç statükonun korunmasını ve eski imparatorlukların devamını sağlamaktı. Bu yapılanma I. Dünya Savaşı’na kadar devam etmiş ama bu sisteme ve çizilen sınırlara karşı sürekli ayaklanmalar çıkmıştır.

1815 Viyana Kongresi'nde ve Avrupa'nın yeniden yapılanmasında en önemli rolü aynı zamanda kongre başkanlığı görevini de yürüten Avusturya Başbakanı Metternich oynamıştır. O nedenle bu sistem Metternich Sistemi diye de bilinir. Metternich, statükonun silah gücüyle korunmasını savunuyordu. Ona göre ulusçuluk hareketlerinin acımasızca bastırılması ve ulus-devletlerin dağıtılması gerekiyordu. Metternich'in sisteminde yeni büyük devletler ile birleşik bir Almanya'nın, bağımsız bir İtalya'nın ortaya çıkmasına yer yoktu. Metternich, Alman Birliğini, Avusturya'nın egemenliği altına alabileceği prenslerin yönetimindeki küçük devletçikler halinde tutmayı hedef almıştı.

***

1812'de siyasi sınırlar ve devletler

Viyana Kongresi'nden sonra siyasi sınırlar ve devletler

Yazar adı belirtilmeden, aktif link verilmeden kullanılamaz, alıntılanamaz.

---

[1] Ulusçuluk İlkesi, Self Determinasyon, Ulusların Kaderini Belirleme (Tayin) hakkı… Aynı anlama gelen kimliklerin de kültürel yapı içindeki en önemli unsur olduğunu da görmek gerekir. Örneğin Sırplar, aynı dili konuştukları halde Müslüman Boşnakları kendi milletlerinin dışında görmüşlerdir.

[2] Napolyon Savaşları, Fransız Devrimi’nin ardından, monarşiye karşı fikirlerin ve siyasal etkinliklerin Avrupa’nın bütününe yayılmasını engellemeye çalışan Fransa dışındaki devletlerin oluşturduğu Koalisyon güçleriyle Fransız Devrim Orduları arasında Napolyon’un siyasi ve askeri liderliği altında sürmüş çatışmalardır.

[3] Napolyon’u yenilgiye uğratanın soğuk olduğu söylenir. Kalkıştığı maceranın sonunda, ordusunun dörtte üçünü kaybederek Fransa’ya dönmüştür.