Dilara Kahyaoğlu
2014
Amaç: Aidiyet veya kimlik
meselesini Yahudi Kimliği üzerinden tartışır…
Kilit Beceriler: Tartışma, Araştırma, Değerlendirme
İsrail Devleti kurulduktan on yıl kadar sonra İsrail
Parlamentosu, “Geri Dönüş Yasası” adı
verilen bir yasa çıkarttı. Buna göre dünyanın dört bir yanındaki tüm
Yahudilere, doğrudan vatandaşlık ve ülkeye giriş hakkı veriliyordu. Ancak bu
yasada önemli bir eksiklik vardı: Yahudi Kim’di?
İsrail Hükümeti 20 Temmuz 1958’te buna açıklama getirmeye
çalıştı ve şöyle bir karar aldı: “Samimiyetle Yahudi olduğunu ve başka hiçbir
dinin gereklerini yerine getirmediğini beyan eden kişi, Yahudi olarak
kaydedilir."
Bu da yeterli olmayınca İsrail Anayasa Mahkemesi 1960
yılında şöyle bir karar yayımladı: “Bu yasanın (Geri Dönüş Yasası) amaçları
açısından Yahudi; Yahudi anneden doğan veya din değiştirerek Yahudiliği kabul
eden, başka bir dine mensup olmayan kişidir.”
Mahkeme kararında kullanılan “annenin dini” yaklaşımı,
geleneksel Yahudi Kanunu’nun, Yahudi soyunun; anneden devam ettiğini kabul
etmesiyle ilgilidir. Mahkemenin modern bir yorumlamadan çok, geleneğe dayanan
Ortodoks görüşlerin yanında yer alması derin bir anlaşmazlığa neden oldu.
Örneğin reformist Yahudilere göre anne ve babadan biri Yahudi ise çocuk da
Yahudi’dir.
Mahkeme kararının ikinci bölümünde yer alan “Veya din
değiştirmiştir” ifadesi, tartışmaları
daha da derinleştirdi. Çünkü Ortodoks Yahudiliğin din değiştirmek için çok katı
kuralları vardır: Şabat Günü dinlenmek, bazı yiyecekleri yememek, tüm
bayramların gereklerini yerine getirmek, an az bir yıl süreyle dini eğitim
almak, sünnet, Mikve…
Görüldüğü gibi Yahudi sözcüğünü tanımlamak kolay değil.
Belki de birinin Yahudi olup olmadığını en güçlü tanımlayan şey; kişinin
kendisini öyle tanımlaması, Yahudi dinine ait hissetmesidir.
Kaynak:
Blech, Rabi Benjamin. Geçmişten Günümüze
Yahudi Tarihi ve Kültürü, s: 34-41’den kısaltılarak alınmıştır.
ÇALIŞMA SORULARI
1.
Neden İsrail’de böyle bir tartışma başlamış
olabilir? Veya hangi tarihsel durum bu tartışmanın ortaya çıkmasını sağlamış
olabilir? Metni de kullanarak çıkarımda bulununuz.
2.
Yahudi Kim’dir sorusuna farklı açılardan
yaklaşanlar var. Metinden yararlanarak bu farklı bakış açılarını, tarafların
neyi savunduğunu tek tek saptayınız.
3.
Siz ne düşünüyorsunuz? Metinde sözü geçen bu
mesele nasıl çözülebilir?
4.
Paragrafta kısaca özetlenen “Yahudi Kimdir” tartışmasına benzer başka tartışmalar biliyor
musunuz? Düşünün, araştırın ve yazın.
5.
Kimlik sorunu bu olayda oldukça önemli
görünüyor? Bu kadar önemli mi gerçekten? Ne düşünüyorsunuz? Görüşünüzü örnekler
vererek açıklayınız.
****
**Çalışmada kullanılan kaynaklar için bkz.
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/yahudi-tarihinin-birinci-elden.html
****
*İbraniler/Yahudiler serisinin diğer çalışmalarına bkz.
Yahudi Tarihinin Birinci Elden Kaynakları ve Tarihçilik
Yahudilik, Millilik ve Evrensellik
İbrani Tarihini ve Kültürünü İncelemek
**Çalışmada kullanılan kaynaklar için bkz.
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/yahudi-tarihinin-birinci-elden.html
Bu çalışma "Uygarlıklar Tarihi 1 Öğrenci ve Öğretmenler İçin Çalışma Kitabı" için hazırlanmış ve orada yayımlanmıştır.
Yazar adı belirtilmeden, aktif link verilmeden kullanılamaz, alıntılanamaz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder