Kültür/Tarih Nedir Üzerine Farklı Düşünceler

Dilara Kahyaoğlu

2014

Amaç: Kültür ve tarihin ne olduğu sorusuyla ilgilenen kişilerin kısa metinlerini okur karşılaştırır, çıkarımda bulunurken öğrenir.

Kilit Beceriler: Karşılaştırma, Analiz, Çıkarımda bulunma

“ kültür” Bir halkın ya da bir toplumun maddi ve manevi alanlarda oluşturduğu ürünlerin tümü; yiyecek, giyecek, barınak, korunak gibi temel ihtiyaçların elde edilmesi için kullanılan her türlü araç gereç, uygulanan teknik; fikirler, bilgiler, inançlar; geleneksel, dinsel, toplumsal, politik düzen ve kurumlar; düşünce, duyuş, tutum ve davranış biçimleri; yaşama tarzı vb. örneklerle açıklanabilir.

Veya en geniş anlamı ile yeryüzünde beşeri hayatın başlangıcından bu güne kadar insanoğlu tarafından üretilmiş olan her şey.

Konuyla ilgilenen yazarların kültürün ne olduğuyla ilgili olarak yazdıklarını incelediğimizde birçoğunun farklı fikirler savunduğunu görürüz.

Malinowski Trobriand Adaları'ndaki yerliler ile birlikte, (1918)
https://tr.wikipedia.org/wiki/Bronis%C5%82aw_Malinowski

Kaynak 1: 

Malinovski'nin Görüşü

Polonya asıllı İngiliz “insanbilimcisi” (antropolog) MALİNOVSKİ  kültürü insan doğasının  bir işlevi saymakta ve kültürün oluşumunu insanın biyolojik  gereksinmelerine dayandırmaktadır.

Malinovski; “Her kültür insanın yaşamsal gereksinimlerini karşılamak zorundadır.  Her kültürel başarı dolaylı ya da dolaysız, bedensel bir gereksinmenin giderilmesi ile ilgili insan psikolojisinin araçsal bir gelişimidir” diyor.

Güvenç, Bozkurt. Türk Kimliği.

Oswald Arnold Gottfried Spengler

Kaynak 2:

Spangler'ın Görüşü

Alman düşünür Oswald  SPANGLER  (1880-1936) ise “Kültürel gelişme yoktur, toplum daima başladığı noktaya geri döner. Tarih tekrardır, hareket çevrimseldir.

Her kültür, bireylerin yaş aşamaları gibi belli aşamalardan geçer yani doğar, büyür ve ölür. Ölüm, kültürün kendi doğasında vardır, dış koşullar bu ölümün nedeni olamaz.

Her kültür biriciktir, ancak o kültürün insanları tarafından anlaşılır,  kendine yabancı olan herkese kapalıdır. Bu yüzden yabancı bir ortama aktarılamaz, yayılamaz, ancak sezgisi güçlü olanlar yabancı bir kültürü sezgisel olarak kavrayabilirler” diyor.

Güvenç, Bozkurt. Türk Kimliği.

https://en.wikipedia.org/wiki/Arnold_J._Toynbee

Kaynak 3:

Toynbee'nin Görüşü

İngiliz Tarihçi Arnold TOYNBEE’de büyük ölçüde Spangler’e katılır; “Tarih bir yinelenmeden ibarettir. Kültür/tarih doğuş, ilerleyiş, çöküş ve yok oluş evrelerinden doğal olarak geçer. Tarihte hiç bir yenilik yoktur, bundan böyle de olmayacaktır. Tanrı, tarih içindedir ve daima etkendir. Tarihi ve kültürü yaratıcı bir azınlık, seçkin insanlar yaparlar. Dolayısıyla ancak böyle bir azınlığa sahip olan toplumlar kültür yaratabilirler. Zaten kültürlerin çökmesinin nedeni de işte bu yaratıcı azınlığın soysuzlaşmasıdır”. Diyor.

Güvenç, Bozkurt. Türk Kimliği.

Kaynak 4:

Sorokin'in Görüşü

https://tr.wikipedia.org/wiki/Pitirim_Sorokin

Rus asıllı Amerikan toplumbilimcisi Prof. Pitirim Aleksandroviç SOROKİN (1889-1968) ise kültürün sadece anlamdan ibaret olduğunu söylüyor.

“İnorganik olgular; fiziksel ve kimyasaldır yani tek öğelidir. Organik olgular; Fiziksel-kimyasal ve biyolojik olarak iki öğelidir. Toplumsal- kültürel olgular ise süperorganik olarak yukardakilere eklenen madde dışı öğeyle var olurlar. Örneğin bir sopaya geçirilmiş bir bez parçası anlamı varsa bayrak olur ve uğrunda can verilen bir nesne durumuna gelir”.

Güvenç, Bozkurt. Türk Kimliği.

http://www.jstribal.com/listing.php?ID=1243
 Claude Levi-Strauss'un Tristes Tropiques isimli kitabının içinden fotoğraflar.
İlk baskısı 1955'de  Fransızca olarak yayımlanmış

Kaynak 5:

Levi Strauss'un Görüşü

…Karıncalar, Olağanüstü karmaşık yeraltı sarayları kurabilir ve gelişmelerinin belli bir evresinde –ki bu doğada kendiliğinden ortaya çıkmaz- karıncalar için uygun bir yiyecek olan mantarı yetiştirecek kadar ileri tarım biçimleri ile uğraşabilirler. Yine de, ne olursa olsun hayvan soyuna dahildirler.  
Ama karşılıklı mesaj gönderebilseydik, onlarla tartışabilseydik, durum çok farklı olurdu. Bu doğal değil kültürel bir olay olurdu…

Strauss, Claude Levi. Irk, Tarih ve kültür, s. 175

FARKINDALIK ÇALIŞMASI

1.       İçinde yaşadığınız kültürü düşünün… Yukarıdaki metinleri bir de bu açıdan bir daha okuyun.

2.       Eski dönemde yaşamış olan savaşçı-göçebe Türk topluluklarını düşünün… Yukarıdaki metinleri bu açıdan da düşünün.

Kaynaklarda yazan görüşler için ne düşünüyorsunuz? Doğru gelenler, yanlış gelenler… Hangileri? Neden? Görüşlerinizi destekleyecek örnekler düşünün… Ve bir yazı yazınız…

3.       Daha sonra kaynak 5’i okuyarak kültürün ne olduğu ve tanımı üzerine bir daha düşününüz…

****Bu çalışma "Uygarlıklar Tarihi 2 Öğrenci ve Öğretmenler İçin Çalışma Kitabı" için hazırlanmış ve orada yayımlanmıştır.

Y  Yazar adı belirtilmeden, aktif link verilmeden kullanılamaz, alıntılanamaz.