İpek Yolu

Dilara Kahyaoğlu
2014

Amaç: Haritalar üzerinden analiz yapar. Araştırma yaparak bilgilerini, araştırma sonuçlarını bir poster/deneme çalışması ile sunarak/yazarak sentezler

Kilit Beceriler: Harita Okuma, Görsel Okuma, Araştırma, Poster Hazırlama, Deneme Yazma

Kaynak 1: 

İPEK YOLU’NDA KALINTILAR VE COĞRAFYA

Kaynak 2: 

İPEK YOLU’NDA TİCARET

Kaynak 3: 

Doğu’dan Batı’ya Ticaret

İpek Yolu’ndaki sorun; Avrasya’nın iki ucu arasındaki yapılan tüm ticarette olduğu gibi; Batı’nın; Hindistan ve Çin’in istediği çok az şeyi üretmesi veya hiçbir şey üretmemesiydi. Kâr, Doğu’dan Batı’ya yapılan ticaretle elde ediliyordu.

Ponting, Clive. Yeni Bir Bakış Açısıyla Dünya Tarihi s: 232.

Kaynak 4: 

Afyon Savaşı

Batılı ülkelerle tanıştıkça, Çin’de yabancılara karşı kuşkucu bir yaklaşım başladı. 1700’lerin sonunda Batılı tüccarların ve misyonerlerin Çin’e girişi bir iki yer hariç yasaklanmıştı. Çoğu Çin limanının yabancı gemilere kapalı olması, Çin’i sonsuz bir müşteri ve mürit olarak gören Batıların hoşuna gitmedi. Özellikle Çinlilerden satın almak istedikleri önemli bir mal vardı,  Avrupalıların artık müptela haline geldikleri ve onsuz yapamadıkları: ÇAY… 

Çinliler ise, salt ticari anlayışla düşündüklerinde; Batılıların, onlara verebilecekleri, kendilerinde olmayan ilginç hiç bir malları olmadığını ileri sürerek alışveriş yapmak istemez. Avrupa bu nedenle çaya karşı gümüş vermeye başlar ama o zaman da bu ticaretin Çin’in lehine olduğunu düşünmeden edemez. İşte tam bu şartlarda Avrupalıların aklına Çinlileri tıpkı çay gibi, başka bir maddeye müptela etme fikri gelir ki bu da afyondur. Çin hükûmetinin yasaklamasına rağmen Çin’e afyon satmaya başlarlar. Bağımlılar çoğaldıkça ve Çinli kaçakçılar da devreye girdikçe; afyon ticareti ve bağımlılık katlanarak artar. Bu duruma son vermek isteyen Çin devleti, Avrupalılara savaş açar (1839) ama yenilir. Bu yenilgi sonucu, Avrupalılara önemli ayrıcalıklar veren antlaşmalar imzalar ve yarı sömürge durumuna düşer. 

ÇALIŞMA

1      Aşağıdaki çalışmaları adım adım yaparak bir poster hazırlayınız. Bu çalışmada Kaynak 1’i kullanacaksınız.

A-     Haritadaki Bilgileri Kullanarak Yapılacak İşler	B. Ayrıntılar ve Araştırmalar
1.       Kaynak 1’de resmini gördüğümüz (1 nolu resim) göl hangi göldür? Harita üzerinde bulup renkli kalemle daire içine alınız.	Bu gölle ilgili araştırma yapınız.
2.       Harita üzerinde Dunguang’ı bulun ve bir ok    çizerek açıklama yazısına (2) bağlayınız.	Bin Buda Mağaralarının keşfediliş öyküsünü bularak yazınız. Burada ortaya çıkarılan resimlerden birini bularak inceleyiniz.
3.       Toprak askerlerin (3) bulunduğu yeri ok ile çizerek gösteriniz.	Toprak askerlerin keşfediliş öyküsünü bularak yazınız.
4.       Haritada Turfan’ı bularak bir ok çizerek açıklama yazısına (4) bağlayınız.	Turfan kelimesinin anlamını araştırarak yazınız. Ayrıca önemli bulduğunuz en az üç yer adı (şehir, bölge vb.) seçerek araştırınız.
5.       Taklamakan Çölü’nün (5) ismi haritada yazmıyor ama yeri belli… O bölgeyi bularak daire içine alınız.	İpek Yolu, Dunhuang’tan sonra Kuzey ve Güney   yolu olarak ikiye ayrılıyor. Yolun bu şekilde iki  ayrılmasının nedeni ne olabilir?

C. POSTER HAZIRLIYORUZ… Siz bir tur şirketinde çalışıyorsunuz. Şirketiniz bahar döneminde İpek Yolu’nun ana yolları üzerine bir gezi düzenleyecek. Sizden İpek Yolu’nu tanıtacak bir poster hazırlamanız istendi.

Elde ettiğiniz bilgileri ve görselleri kullanarak, İpek Yolu’nun coğrafi ve tarihi özelliklerini gösteren bir poster hazırlayınız. Bu çalışmayı bir kaç arkadaşınızla işbölümü yaparak da gerçekleştirebilirsiniz.

Poster de şunlar olursa iyi olur

-Grafiksel tasarım (elle çizilmiş veya bilgisayarda yapılmış);-Başlıklar, alt başlıklar; -Açıklayıcı bilgiler;-Görseller

2.       Kaynak 2, 3 ve 4’ü kullanarak aşağıdaki soruları yapınız.

Kaynak 2’de Doğu’dan Batı’ya götürülen malların ancak belli bir kısmı gösterilebilmiştir. Sadece burada yazılan mallara bakarak ne tür sonuçlar çıkarılabilir. Düşünün ve yazın…

3.       Ticareti yapılan birçok mal var… En çok ilginizi çeken hangi mal veya mallar oldu? Nedeniyle birlikte yazınız.

4.       Kaynak 2’deki harita sanayi devrimi öncesi döneme aittir. Bu haritadan elde edilen bilgiler;  Kaynak 3 ve 4’te koyulaştırılarak belirtilen iddiaları destekler nitelikte midir?

Bu soruyu cevaplamak için o sıralarda Batı’nın neler ürettiğini gösteren bir harita bularak kaynak 2’deki harita ile karşılaştırınız. Daha sonra düşünün, tartışın ve soruyu yanıtlamaya çalışın… (linklerde harita örnekleri var)

http://www.taussmarine.com/seyirdefteri/wp-content/uploads/2013/05/roma-ticaret-yollari.jpg

http://www2.coloradocollege.edu/Dept/HY/Ashley/hy105/Map_-_Medieval_Trade_Routes_and_Regional_Products.JPG

http://learn.columbia.edu/courses/medmil/pages/non-mma-pages/maps/penguinpg59.html

5.       İpek Yolu hakkında bir deneme yazınız. Not: Deneme, bir yazarın belli bir konuya ilişkin kişisel duygu ve düşüncelerini anlattığı metinlere denir, bkz. http://tr.wikipedia.org/wiki/Deneme_(edebiyat)

NOT: Bu çalışmanın tamamı veya bir kısmı yıllık ödev olarak verilebilir. Uzun soluklu çalışmaya uygundur. Değerlendirme/Ödev Kontrol Çizelgesi (rubrik) yukarıda yer alan görevler kullanılarak hazırlanıp, puanlanabilir. 

****

Orta Asya ve Eski "Türk" Tarihiyle İlgili Diğer Çalışmalara bkz.

Orta Asya Neresidir? Nasıl Bir Yerdir? 
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/orta-asya-neresidir-nasl-bir-yerdir.html

Göçebe Savaşçılar ve Boylar Konfederasyonu Hakkında Üç Görüş
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/gocebe-savasclar-ve-boylar.html

Orhun Yazıtları
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/orhun-yaztlar.html

Orhun Yazıtlarından Seçmeler
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/orhun-yaztlarndan-secmeler.html

Eski Türklerin İnanışları Üzerine Farklı Görüşler
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/eski-turklerin-inanslar-uzerine-farkl.html

Efsanelerin Öğrettikleri
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/efsanelerin-ogrettikleri.html

Kaşgarlı Mahmut'un Dünyası ve Türk Dünyası
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/kasgarl-mahmutun-dunyas-ve-turk-dunyas.html

İpek Yolu ve Marco Polohttp://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/ipek-yolu-ve-marco-polo.html

****

Orta Asya ve Eski "Türk" Tarihiyle İlgili Çalışmalarda doğrudan kullanılan kaynaklar şunlardır. 

YARARLANILAN KAYNAKLAR

AnaBritannica. -. "Asya". Cilt 2. İstanbul: Ana Yayıncılık, 1987.

AnaBritannica.—. Orta Asya Sanatları. Cilt 24. İstanbul: Ana Yayıncılık, 1994.

                       —. Wolfram Eberhard. Cilt 7. İstanbul: Ana Yayıncılık, 1987.

Avcıoğlu, Doğan. Türklerin Tarihi. Cilt I. İstanbul: Tekin Yayınevi, 1994.

Davies, Norman. Avrupa Tarihi. 2. İstanbul: İmge Kitabevi, 2011.

Gorshenina, Svetlana ve Claude Rapin. Kabil'den Semerkand'a Arkeologlar Orta Asya'da. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2006.

Matthew, Donald. «Ortaçağ Avrupası.» Ansiklopedisi, Atlaslı Büyük Uygarlıklar. İstanbul: İletişim Yayınları, 1988.

McNeill, William H. Dünya Tarihi. İstanbul: Kaynak Yayınları, 1985.

L Ansari, Tarancı Bakşılarının Duasından Seçmeler.  Uygur İl Edebiyatı, Tarihte Ve Bugün Şamanizm.

Saydam, Bilgin.  Deli Dumrul’un Bilinci. Metis Yayınları, 1997

Güvenç, Bozkurt. Türk Kimliği. Remzi Kitabevi, 1997

Strauss, Claude Levi. Irk, Tarih ve kültür, Metis Yayınları, 1997

Hassan, Ümit. Türkiye Tarihi 1 – Osmanlı Devletine Kadar Türkler,
Cem Yayınevi, 1995

Necatigil, Behçet. 100 soruda Mitologya, Gerçek Yayınevi, 1969

Ponting, Clive. Yeni Bir Bakış Açısıyla Dünya Tarihi, Alfa Yayıncılık, 2011

Tekin, Talat. Orhon Yazıtları. Ankara: TDK Yayınları, 1988.

Ögel, Bahaeddin. Türk Kültür Tarihi, Türk Tarih Kurumu, 2013

İnan, Abdülkadir. Tarihte ve Bugün Şamanizm, Türk Tarih Kurumu, 2013

http://tr.wikipedia.org/wiki/Deneme_(edebiyat); erişim tarihi 19.08.2014

http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0bn-i_Haldun


ÇALIŞMADA KULLANILAN GÖRSELLERİN LİNKLERİ
http://www.taussmarine.com/seyirdefteri/wp-content/uploads/2013/05/romaticaret-
yollari.jpg; erişim tarihi 19.08.2014

http://www2.coloradocollege.edu/Dept/HY/Ashley/hy105/Map_-_Medieval_
Trade_Routes_and_Regional_Products.JPG; erişim tarihi 19.08.2014

http://learn.columbia.edu/courses/medmil/pages/non-mmapages/
maps/penguinpg59.html

http://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:TCCKhaldun.jpg

http://dsr.nii.ac.jp/toyobunko/La-4/V-1/page/0229.html.en

forum-eurasica.ru

http://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Kashgari_map.jpg

****

Bu çalışma "Uygarlıklar Tarihi 2 Öğrenci ve Öğretmenler İçin Çalışma Kitabı" için hazırlanmış ve orada yayımlanmıştır.

Yazar adı belirtilmeden, aktif link verilmeden kullanılamaz, alıntılanamaz.