Kaşgarlı Mahmut'un Dünyası ve Türk Dünyası

Dilara Kahyaoğlu
2014

Amaç: Harita üzerinde araştırma yaparak eski Türk dünyasının (dünyanın) nasıl olduğuna, algılandığına dair farkındalık yaşar, günümüzle karşılaştırır, değerlendirir.

Kilit Beceriler: Araştırma, Analiz, Sonuç Çıkarma, Harita Okuma

Kaynak 1: 
Divan ü Lügati’t-Türk içinde yer alan Dünya ve Türk Dünyası haritası

Suavi Aydın tarafından çevrilmiş, Kaya Güvenç tarafından yeniden çizilmiştir.

Bozkurt Güvenç, Türk Kimliği, Remzi Kitabevi, Arka kapak içinde   



Kaynak 2 

Haritanın Orijinali
 http://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Kashgari_map.jpg

     
Kaynak 3:

Divanü Lügati't-Türk (Günümüz Türkçesi ile: Türk Diyalektleri Sözlüğü), Orta Türkçe döneminde Kaşgarlı Mahmud tarafından Bağdat'ta 1072 - 1074 yılları arasında yazılan Türkçe - Arapça bir sözlüktür. Türkçenin bilinen en eski sözlüğü olup, Batı Asya yazı Türkçesiyle ilgili var olan en kapsamlı ve önemli dil yapıtıdır. Kökleşik Arap sözlük bilgisi ilkelerine göre hazırlanmış olan sözlük, Kaşgarlı Mahmud'un Türk boylarıyla ilgili ayrıntılı bilgisinin yanı sıra, Arap dil bilimi konusunda da esaslı bir eğitim görmüş olduğunu gösterir.

ÇALIŞMA SORULARI

1.       Haritayı inceleyerek daha önceden duyduğunuz yer ve halk isimlerini not ediniz.

2.       Daha önceden hiç duymadığınız yer ve halk isimlerini not ediniz.

3.       Fiziki ve siyasi dünya haritalarınızı atlaslarınızdan bularak kaynaktaki harita ile karşılaştırınız. Neler farklı? Neler doğru yerleştirilmiş?

4.       Kaynakta  Yecüc-Mecüc ülkesi olarak gösterilen yer neresi olabilir? Yecüc- Mecüc nedir? Araştırınız.

5.       Oğuz Beldesi’nin üstünde yer alan mavi bölge neresi olabilir? Orası Hazar Denizi olabilir mi?

6.       Mısır ve İskenderiye var… O zaman Akdeniz nerede?

7.       “Soğuktan kimse yaşamaz”, denilen kuzeydeki bölge neresi olabilir?

8.       “Vahşiler Ülkesi” denilen batıdaki bölge neresi olabilir?

9.       Ötüken nedir?

10.   “Yüksek Ülke”, denilen yer neresi olabilir?

11.   Bu haritayı Kaşgarlı Mahmut 11. yüzyılda yapmış. Onun gözünden, o zamanın mekân (coğrafya)  algısını ve bilgisini yansıtıyor… 

Dolayısıyla bu belge neleri öğrenmemize olanak sağlıyor? Çok yönlü düşünerek bize kattığı zenginlikleri yazınız.

****

Orta Asya ve Eski "Türk" Tarihiyle İlgili Diğer Çalışmalara bkz.

Orta Asya Neresidir? Nasıl Bir Yerdir? 
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/orta-asya-neresidir-nasl-bir-yerdir.html

Göçebe Savaşçılar ve Boylar Konfederasyonu Hakkında Üç Görüş
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/gocebe-savasclar-ve-boylar.html

Orhun Yazıtları
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/orhun-yaztlar.html

Orhun Yazıtlarından Seçmeler
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/orhun-yaztlarndan-secmeler.html

Eski Türklerin İnanışları Üzerine Farklı Görüşler
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/eski-turklerin-inanslar-uzerine-farkl.html

Efsanelerin Öğrettikleri
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/efsanelerin-ogrettikleri.html

İpek Yolu 
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/ipek-yolu.html

****
Orta Asya ve Eski "Türk" Tarihiyle İlgili Diğer Çalışmalarda doğrudan kullanılan kaynaklar için bkz.
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/ipek-yolu.html

İpek Yolu ve Marco Polo
http://tarihegitimi.blogspot.com.tr/2016/04/ipek-yolu-ve-marco-polo.html

Bu çalışma "Uygarlıklar Tarihi 2 Öğrenci ve Öğretmenler İçin Çalışma Kitabı" için hazırlanmış ve orada yayımlanmıştır.

Yazar adı belirtilmeden, aktif link verilmeden kullanılamaz, alıntılanamaz.