Dilara Kahyaoğlu
2012
Öncelikle Şunları Yapınız...
Karikatürün tarihine mutlaka bakın. Kaç tarihinde yayımlanmış (üzerinde tarih yazmıyorsa araştırmak gerekir).
VE düşünün...
O tarihlerde:
1- Konularımız bağlamında neler olmuştu? Bilgiyi hatırlayın….
2- Karikatürü kim çizmiş ve yayımlamış? Türk mü? Yabancı mı? Muhalif mi? vb.
3- Görüntüyü, figürleri inceleyin. Kıyafetlere bakın. Kullanılan sembollere bakın (varsa).
4 - Yazılı bir karikatür ise yazıyı dikkatle okuyup, -kesinlikle tarihsel bağlamı düşünüp (yani bilgiyi hatırlayın, o tarihlerde neler oldu?) karikatürün mesajını anlamaya çalışın...
5- VE her tarihsel karikatürün, o andaki tartışmalarla/konularla ilgili olduğunu unutmayın…
Buna göre aşağıdaki karikatürü analiz edelim…
1. 18 Ekim 1923’te yayımlanmış. Bu tarihte daha Cumhuriyet ilan edilmemişti ama Lozan Antlaşması kabul edilmiş… Padişahlık kaldırılmış ama halifelik duruyor… Bilgiyi hatırla!
2. Yayımlayan bir Türk mizah dergisi (isminden anlaşılıyor)…
3. İki civciv var (yani “yeni yetme”lik durumu var), biri kabuğundan yeni çıkmış. Duruşlarından karşılıklı konuştuklarını anlıyoruz.
4. Belli ki bir tartışma var… İlk satırdaki “açıklama” gibi cümlede İttihat Terakki’den bahsediliyor. O zaman hemen İTC’nin kim/ne olduğunu hatırlıyoruz… Yani yine bilgi gerekiyor… Diyalogu okuyoruz. Kabuktan çıkan civcive (ki bu civciv Mustafa Kemal ve arkadaşları oluyor, Kuvayı Milliyeciler oluyor vb.) İTC’den doğduğu şeklinde eleştiri yapılıyor. O da, ne önemi var içinden çıktıktan sonra o kabuğun, diyor. Yani “İTC’nin bir önemi kalmadı artık” diyor. Kuvayı Milliyecilerin, İTC ile bağlantılarına dair gelen eleştirilere bu şekilde yanıt verilmiş. Onlar artık yeni bir şeydir, başka bir şeydir deniyor. Bilindiği üzre Birinci Dünya Savaşı sonunda İTC, nefret edilen bir parti konumuna düşmüştü… Muhaliflerin en büyük eleştirileri (M.Kemal vd. için) bunlar İTC’lidir, eleştirisidir, yaftasıdır. Kuvayı Milliyeciler, ilk dönemlerde sürekli bundan kurtulmaya çalışıyorlar (başlangıçları açısından doğru bile olsa). Bu da BİLGİ..
GÖRÜLDÜĞÜ GİBİ, BİR KARİKATÜRÜ ANALİZ ETMEK İÇİN;
bilgiye,
iyi incelemeye,
görmeye,
dikkatli okumaya
ve AKIL YÜRÜTMEYE
ihtiyaç var…
BU BİR “YORUM” SORUSU DEĞİLDİR…
Yazar adı belirtilmeden kullanılamaz, alıntı yapılamaz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder