Dilara Kahyaoğlu
2007
 |
| 20. Yüzyıl Dünya ve Türkiye Tarihi kaynak kitabı Tarih Vakfı yayını Öğretmen Kılavuz kitabı bu kitaptaki malzemeler kullanılarak yazıldı. Yazarları Gökçen Alpkaya ve Faruk Alpkaya'dır |
Süre beş dakika ile
on dakika arasında olabilir veya tahtanın her tarafı dolana kadar yapılabilir.
Öğretmen sınıfı yönetirken iki öğrencinin de söylenenleri tahtaya yazmak üzere
sorumluluk alması iyi olacaktır. Yoksa bilgi akışı ve kaydı hızlı bir şekilde
işlemez. Hızlı yapılması belli bir dinamiklik kazandırmak içindir. Yoksa hiçbir
şeyin anlaşılmadan geçilip gidildiği, amacın sadece hız olduğu bir durumdan söz
edilmemektedir. Amaç hatırlamak, hatırlatmak ve farkındalık sağlamaktır tam da bu nedenle birlikte, sınıfça yapılır. Çünkü bir öğrencinin hatırladıkları
başka bir öğrenciyi etkiler, unuttuğunu zannettiği şeyler aklına gelebilir.
Bu teknik bireysel
olarak da uygulanabilir ama o zaman onun adı, birlikte hatırlama olamaz. Ama amacımız sınıfın değil de tek tek
öğrencilerin durumlarını saptamak ise; o zaman bu hatırlama çalışmasını
bireysel (ne biliyorum?) yapmak gerekir.
Bu çalışmadan önce
aynı çalışmayı öğretmen de yapabilir. Fransız Devrimi ile ilgili önemli kavram,
olgu, olay veya sürece dair neler en temeldir? Neler olmazsa olmaz? Bu
saptamalar bir zihin haritası ile de ifade edilebilir.
Sınıf içi hatırlama
çalışması sonucunda öğretmen kendi elindeki listeyle, sınıf içinde çıkan sonuçları
karşılaştırabilir ayrıca bunu öğrencilerle de paylaşılabilir. Bundan sonra neler yapılabileceği konusunda karar verilir.
 |
| 20. Yüzyıl Dünya ve Türkiye Tarihi kitabında bu örnek çalışmanın yapıldığı bölüm, s:5 |
I. Adım (sınıf çalışması)
“Fransız Devrimi Deyince
Akla Gelenler…” Listesinin Hazırlanması
yönerge
“Fransız
Devrimi deyince hangi kavram, olay, olgu veya kişileri hatırlıyorsunuz? Aklınıza gelen her türlü
bilgiyi 10 dakikalık bir süre içinde kısa cümlelerle veya tek bir sözcükle hızlı bir şekilde
söyleyiniz.”
*Öğrencilerin söyledikleri
tahtaya yazılır. Gerekiyorsa tahtada yazılanların deftere geçirilmesi için süre
tanınır veya hem fikir söyleyip, hem dinleyip hem de defterlerine not alabilirler.
(bkz. Yöntem-teknik)
II. adım… Hatırlananların
analizi
Sınıfın hatırladıklarını birer
çıktı olarak düşünürsek, onlar üzerinde çeşitli çalışmalar yapılabilir. Önerilen
çalışmaların amacı; hatırlamaya, ilişki
kurmaya, öğrenmeye ve kavram yanılgılarını
saptamaya devam etmek içindir. (Aşağıda yer alan bazı yöntem-tekniklere ileride
değinilecektir.)
Neler Yapılabilir?
*küçük
grup çalışması yöntemi ile; birlikte
hatırlamadan elde edilen
çıktılar
sınıflandırılabilir.
Kriterleri öğretmen verebilir – siyasal, sosyal ve ekonomik alanla ilgili olanları bir araya getirin-
veya hiçbir kriter verilmez. Öğrenciler, çıkan sonuçları neye göre
sınıflandıracaklarına kendileri karar verir.
*ek
bilgilerle birlikte zihin haritası yapılabilir.
Öğretmen kendi hazırlığından
yola çıkarak, çıktılara kendi ilavelerini yapar, neden onları ilave ettiğini açıklar.
Bu ev çalışması olarak da verilebilir. Herkesin “Eksiklerini araştırarak bir zihin haritası oluşturması” istenir.
Gelen çalışmalar incelenir, öğrenci bu
çalışmasını dosyasında saklar.
*araştırma
yaptırılabilir…
Neler eksikti? Onlardan hangileri
kilit öneme sahip kavramlardır? Örneğin sınıfın genelinin “ulusçuluk”,
“ulus-devlet” üzerine hiç bilgisi yoksa veya çok eksikse veya “hiç ilgisi
olmayan” bir ilişki ağı içine alınmışsa böyle bir konu araştırma konusu olarak
ele alınabilir.
*
film izlenebilir…
Fransız Devrimi ile ilgili bir
film izlenerek, sınıf tartışması düzenlenir. Filmler olan bitenler konusunda en
hızlı bilgi girişini sağlayabilir. Yalnız bu özel hazırlık gerektiren bir
konudur. Ön hazırlık aşaması olmalı, film sonrası tartışmalar yapılmalıdır.
*açıklamalı
kronoloji hazırlanabilir…
Öğrenciler dönemin tarihsel
gelişmelerini dikkate alan açıklamalı bir
kronoloji hazırlayabilirler.
*öğretmen
bilgilendirici bir sunum yapabilir
En pratik yoldur. Eksiklikleri
saptamış olan öğretmen, bu eksikleri bir
sunum / anlatı yaparak tamamlayabilir.
*bilgilendirici
ders notları dağıtılır ve okuma çalışması yapılabilir.
Öğretmen eksik olduğunu veya
yanlış bilindiğini düşündüğü kavram ve olgularla ilgili olarak ders notları
hazırlayabilir. Bunlar metin içine yerleştirilmiş sorularla birlikte
hazırlanırsa çok işe yarar.
Kaynak: 20. Yüzyıl Dünya ve Türkiye Tarihi için Öğretmen Kitabı, "19. Yüzyılın Mirası" içinde, Tarih Vakfı Yayınları, Ekim 2007, s.15-17
NOT: Bu çalışmayı; 20. YÜZYIL DÜNYA VE TÜRKİYE TARİHİ kaynak kitabına ek olarak yazılan Öğretmen Kılavuz Kitabı için hazırlamıştım. Bu kılavuzdaki yazılarımı, kullanmayı kolaylaştırmak amacıyla uygun parçalara bölerek ve biraz da bağımsızlaştırarak bloguma aldım.
*Kaynak gösterilmeden, aktif link verilmeden kullanılamaz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder