Dilara Kahyaoğlu
Birinci Meclis oluşturulurken
bütün milletvekilleri siyasi çekişmeleri bir kenara bırakarak tek bir hedef
için birleşmişlerdi: “ülkenin kurtuluşu, bağımsızlığı”. Ama bu durum ilk meclis içinde farklı
görüşlerin ortaya çıkmasına engel olmadı. Zaman için mecliste, kendilerine
parti demeyen, grup adı verilen
kümeleşmeler oldu. Burada esas olarak İki gruptan bahsedilebilir. Bunlardan biri; Birinci
Grup olarak anılan gruptu ki bu grup: M. Kemal ve yakın arkadaşlarının oluşturduğu
bir gruptu. Bu grubun resmi bir adı vardı: “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti”.
Bu cemiyetin adı daha sonra Halk Fırkası’na daha da sonra “Cumhuriyet Halk Partisi’ne
çevrildi.
M Kemal’e muhalif gruplar ise 1922 temmuzunda “İkinci Grubu” resmen kurdular. İkinci Grup’un karşı çıktığı konular şunlardı:
*Başkumandanlık kararı ile M. Kemal’e olağanüstü yetkiler verilmesi
*Bakanların sadece M. Kemal’in aday gösterdiği kişiler arasından seçilmesi
*İstiklal Mahkemeleri’nin meclis denetimi dışında çalışmaları
*Bakanların meclisten yetki almadan uygulamalara girişebilmesi
*Meclis başkanlık divanının tarafsız olmadığı iddiası…
Bunlardan bir kısmı 1922 Temmuzunda düzeltildi. Örneğin M. Kemal’e verilen olağanüstü yetkiler ve bakan seçiminde aday gösterme usulü kaldırıldı, İstiklal Mahkemeleri meclis denetimine girdi.
İkinci Grup da bir
yayın organına sahipti: “Tan” gazetesi. Bu
gazetenin başyazarı ve sahibi Ali Şükrü, M. Kemal’in muhafız alayı komutanı
Topal Osman tarafından 8 Nisan 1923’te
öldürülünce gazete kapandı, Topal Osman
silahlı bir çatışmada öldürüldü. Bu sırada Lozan görüşmeleri sürüyordu bütün bu olayların da etkisiyle meclise muhalif
görüşler hakim olmuştu ve Lozan Antlaşması’nı
bu meclisin kabul etmesi mümkün
görünmüyordu.
Meclis, 1 nisan 1923 tarihinde oybirliği ile seçime gitme kararı aldı. O sıralarda Hıyaneti Vataniye Kanun’da yapılan değişiklikle merkezden belirlenecek Halk Fırkası adayları dışındaki kişi ve grupların seçimlere katılması teknik olarak güçleşmişti. Bu şartlarda İkinci Grup mensupları seçimlere katılmama kararı aldılar. 1923 seçimlerinde Halk Fırkası adayları kesin zafer kazandı. İkinci Grup isim olarak yok oldu ama ilerde de göreceğimiz gibi bu gruba üye olanlarla hatta yeni seçilenler arasından ortaya çıkan muhaliflerle “problemler” devam etti…
Kaynak
YKY, Cumhuriyet'in 75 yılı
Türkiye Tarihi, Cem Yayınevi
Yazar adı belirtilmeden, aktif link verilmeden kullanılamaz, alıntılanamaz.
 |
| http://www.milliyet.com.tr/-geleneklerimiz-bizi-avrupa-ya-yoneltiyor-/can-dundar/ guncel/gundemyazardetay/29.10.2009/1155767/default.htm |
M Kemal’e muhalif gruplar ise 1922 temmuzunda “İkinci Grubu” resmen kurdular. İkinci Grup’un karşı çıktığı konular şunlardı:
*Başkumandanlık kararı ile M. Kemal’e olağanüstü yetkiler verilmesi
*Bakanların sadece M. Kemal’in aday gösterdiği kişiler arasından seçilmesi
*İstiklal Mahkemeleri’nin meclis denetimi dışında çalışmaları
*Bakanların meclisten yetki almadan uygulamalara girişebilmesi
*Meclis başkanlık divanının tarafsız olmadığı iddiası…
Bunlardan bir kısmı 1922 Temmuzunda düzeltildi. Örneğin M. Kemal’e verilen olağanüstü yetkiler ve bakan seçiminde aday gösterme usulü kaldırıldı, İstiklal Mahkemeleri meclis denetimine girdi.
 |
| Ali Şükrü Bey’in Tan Gazetesi (28.2.1339/1923 tarihli) http://www.risaletashih.com/index.php/ihzariye /113-ankara-da-besbucuk-ay |
Meclis, 1 nisan 1923 tarihinde oybirliği ile seçime gitme kararı aldı. O sıralarda Hıyaneti Vataniye Kanun’da yapılan değişiklikle merkezden belirlenecek Halk Fırkası adayları dışındaki kişi ve grupların seçimlere katılması teknik olarak güçleşmişti. Bu şartlarda İkinci Grup mensupları seçimlere katılmama kararı aldılar. 1923 seçimlerinde Halk Fırkası adayları kesin zafer kazandı. İkinci Grup isim olarak yok oldu ama ilerde de göreceğimiz gibi bu gruba üye olanlarla hatta yeni seçilenler arasından ortaya çıkan muhaliflerle “problemler” devam etti…
Kaynak
YKY, Cumhuriyet'in 75 yılı
Türkiye Tarihi, Cem Yayınevi
Yazar adı belirtilmeden, aktif link verilmeden kullanılamaz, alıntılanamaz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder