Genelleme ve Eleştirel Düşünme Becerileri

Dilara Kahyaoğlu

2007

      

http://www2.warwick.ac.uk/services/communications/medialibrary/images/november2011/shell_08.jpg
https://en.wikipedia.org/wiki/Ammonoidea
Anlamak için genelleştiriyoruz. Yaptığımız işler ammonitlerin iskelet yapısına çok benziyor.

Tanım: Genelleme, olayların veya olguların sergilediği düzenlilik ya da ilişkileri ortaya koyan tümel, külli önerme. (FTS, Paradigma)

Tarih disiplininde genelleme; olguları araştırma, toparlama, seçme, düzenleme aralarında ilişki kurma ve kavramsallaştırma sonucu oluşan bir önermedir. Bu önerme en nihayetinde bir tarihçinin görüşüdür. Bu nedenle genelleme olarak karşımıza çıkan önermeleri iyi analiz etmek gerekir. Böyle bir analiz aynı zamanda “eleştirel düşünme becerileri”nin bazı basamaklarının uygulanması anlamına gelir.

olgu, olay, yorum

Dilara Kahyaoğlu

2007

olgu

Varlığı potansiyel olmaktan çıkmış, fiili gerçeklik haline dönüşmüş; insanın algı alanına girebilecek hale gelmiş olan. (SBS, Vadi)

Aktüel olarak ortaya çıkan, gerçekleşen olay, nitelik, bağıntı ya da durum, tartışılmazcasına, inkar edilemezcesine kabul edilen şey. (FTS, Paradigma)

Olgular tekildir ve  ancak içinde bulundukları bağlamla birlikte değerlendirilebilir. Bağlamdan kopuk tek tek olguların bir anlamı yoktur. O haliyle akılda  kalması da çok zordur.

Bazı durumlarda yorum cümleleri bir olgu cümlesiymiş gibi sunulmaktadır.  Özellikle tarih ve tarihle  ilintili konularda bu duruma çok rastlanılır. Bu problemin fark edilebilmesi için “görüş” ile “olgu”yu birbirinden ayırt edebilecek eleştirel bir bakış açısının geliştirilmiş olması çok önemlidir.