Avrupalı Tarih Öğretmenleri, Türkiyeli Tarih Öğretmenleriyle Buluştu

Dilara Kahyaoğlu
Haber

28- 29 Ekim 2001           

** Bu kitap 2021 yılında basılmıştır. 

Tarih Vakfı, tarih eğitiminin ve tarih ders kitaplarının iyileştirilmesi çerçevesinde gerçekleştirdiği bir dizi etkinlik ve çalışmaya  28- 29 Ekim 2001 tarihinde Bilgi Üniversitesi Kuştepe  Kampüsü’nde   gerçekleştirdiği uluslararası bir toplantıyla devam etti.

Tarih Vakfı’ndan proje sorumlusu Bahar Şahin’in 8.45 de başlatıp 17.00’de bitirdiği toplantılara “Avrupalı” kanattan Euroclio  Başkanı Joke Van der Lowe, İngiltere’den Robert Stradling, Fransa’dan Etienne Copeaux ve Claire Copeaux’nun , Türkiye’den ise Marmara bölgesi öğretmenlerinden yaklaşık otuz kişinin katıldığı “Avrupalı Tarih Öğretmenleriyle Türkiyeli Tarih Öğretmenleri Buluşması” toplantısının oturum başkanlığını Tarih Vakfı Genel Sekreteri  Orhan Silier yaptı.

 “Kötü tarih eğitimi, kötü eğitim, aslında gençlere saldırıdır, kötü muamelenin bir başka biçimidir, tıpkı fiziksel bir saldırı gibi tahribat yaratır, bu saldırı gençlerin yetişmelerini, uygarlaşmalarını, olgunlaşmalarını, bilinçli yurttaş olmalarını engellemeyi hedef alan, beyinlerine yapılmış bir saldırıdır” diye söze başlayan Orhan Silier  aslında bu sözleriyle  bir gün önce katıldığı toplantıya[1] göndermede bulunuyordu. Bu saptamanın  o toplantıda ifade edildiğini belirterek, bu tanımlamadan çok etkilendiğini, bunun aynı zamanda ciddi bir tepkinin işareti olarak da görülebileceğini söyledi. Bu çarpıcı girişi tarih eğitiminin iyileştirilmesi konusu ve çalışmalarının nasıl stratejik bir öneme sahip olduğunu belirtmek için kullanan Silier, Tarih Vakfı’nın bu konuda ki çalışmalarına devam ederek Avrupalı tarih öğretmenleri ile Türkiyeli tarih öğretmenlerini buluşturmaya çabaladığını çünkü Avrupa’da ciddi deneyimler yaşandığını, iyileşme sağlandığını, Türkiye’de de bu alanda ciddi çabalar gösterenler taraflar bulunduğunu, dolayısıyla iki tarafın da birbirlerinden öğreneceği şeyler olduğunu belirtti. Bu arada MEB içinde de iyileşme çabalarının sürdüğünü, geçen yıl ODTÜ’ de yapılan toplantının[2] buna  örnek olarak gösterilebileceğini  örneğin bugünkü toplantıya da  MEB Talim ve Terbiye Kurulu’nun oniki üyesinden biri olan Ahmet Sönmez’in de katıldığını belirterek ilk sözü R. Stradling’e[3]  verdi.

Stradling, “ 20 yüzyıl Avrupa Tarihi”nin temel meselesinin ne öğretmek değil nasıl öğretmek olduğunu söyleyerek sözlerine başladı. Burada daha ilk başta pedagojik bir soruyla karşılaştıklarını, bunun da “Hangi Avrupa”, “Kimin Avrupa’sı?”  sorularında  düğümlendiğini belirterek bu soruya, bakış açılarına göre çok değişik yanıtlar verildiğini ama kapsayıcı bir tanım yaparak etnik, politik, dilsel çeşitliliğe vurgu yapmanın,  referans noktası olarak çoğulculuğu almanın doğru bulduğu bir yaklaşım olduğunu anlatan Stradling,  daha sonra da bu dersi yapmanın/ yazmanın zorluklarının neler olduğunu sıraladı;

Rapor 2007: Yeni 8. Sınıf TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Programı Hakkında Görüşler

Tarih Vakfı Tarih Öğretmenleri Çalışma Komisyonu

            Derleyen Dilara Kahyaoğlu

YENİ 8. SINIF TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK

PROGRAMI HAKKINDA GÖRÜŞLER

Tarih Vakfı Tarih Öğretmenleri Çalışma Komisyonu 23 nisan 2007 tarihinde toplanarak, yeni programı hem eskisiyle kıyaslayarak hem de kendi içinde; konuların niteliği, kazanımların niteliği, etkinliklerin niteliği, tarih metodolojisi, pedagojik yaklaşım, açısından analiz etmiştir. Ön rapor sayısız örnekle birlikte sayfalarca tuttuğu için, örneklerin azaltılarak daha kısa bir nihai rapor yazılmasına karar verilmiş ve böylelikle bu rapor ortaya çıkmıştır. Saptama ve değerlendirmelerimize ilişkin sonuçlar aşağıdadır.

1. KONULARIN NİTELİĞİ

       1.1. Bazı konular programdan kaldırılmıştır. İncelendiğinde bunların “BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI” ile ilgili konular olduğu görülmüştür. Kaldırılma gerekçesi olarak, bu konuların yedinci sınıfta işlendiğine dair bir açıklama getirilmiş olmakla beraber öğretmenler bu değişikliğe sıcak yaklaşmamışlar, Milli Mücadele konusuna başlarken Birinci Dünya Savaşı ile ilgili problemlere değinmeden başlamanın doğru olmadığını, geçen sene okunan bilgilerin unutulduğunu, her durumda mutlaka bir hatırlatma gerektiğini belirtmişlerdir.

1.2. Bazı eski  temalar başka isim veya başlık altına girerek varlıklarını sürdürmektedir. Bunlar öğretmenler tarafından “barışçıl değerlere” aykırı bulunan, “biz- ötekiler” ikilemini körükleyen, ders kitapları yazılırken “özcü ve normatif  önermelere” ister istemez yola açan, bu nedenle de en fazla eleştirilen, tarih ders kitabına yakıştırılmayan, ideolojik yüklemelerle dolu olduğu için kaldırılması en fazla istenen konulardı. Örnekler aşağıdadır.