Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi derslerinden bahsettiğim yazımda
derslerimizi anlatma ve dinleme üzerine kurmuyorsak demiştim…
20. Yüzyıl Dünya ve
Türkiye Tarihi kitabının bazı bölümlerini kullanarak bu bağlamda iki örnek
vermek istiyorum.
Birinci örnek,
sayfa 3’te bulunan “19.Yüzyılın Mirası”
metni kullanılarak yapılan zihin haritasıdır. Öğrenciler de bu yöntemi kısa
zamanda öğrenip çok iyi ürünler ortaya çıkarıyorlar. Böylelikle gerçek bir
analitik okuma gerçekleştirme mümkün oluyor. Yalnız burada yer alan örneğin, sözü
edilen konuya ait etkinliklerin sadece ilk aşaması olduğunu hatırlatayım. Aşağıdaki
haritayı bilgisayarda kendim çizerek yaptım ama zihin haritası yapmak için birçok
program da var. Öğrenciler renkli kalemler getirerek elleriyle çiziyor. Çok da zevk alıyorlar.
II. Dünya Savaşı başlarken…
İkinci örnek, sayfa 100-109 arasında bulunan “Büyük Bunalım” bölümüne aittir. Çalışmaya önce bölümün sorunsalını ve kilit kavramlarını çıkararak başlamakta yarar vardır. Bu, konuya sınırlama getirilmesini, kavramsal çerçeve çizilmesini sağlıyor. Örnek verdiğim etkinlik, büyük bunalım bölümünü analiz eden yedi etkinlikten dördüncüsüdür ve üç aşamadan oluşmaktadır. Yer darlığından ötürü burada tüm bölüm etkinliklerine yer veremiyoruz ama bunlar ayrıntılı bir şekilde öğretmen kitabında yer alıyor.
büyük bunalım
sorunsal
Yerel olarak
başlayan ekonomik bunalım (New York Borsası) “nasıl olup da bütün dünyayı
etkileyebilmiştir” sorusunu yanıtlayacak şekilde etkinlikler düzenlenir.
kilit kavramlar
Büyük Bunalım
Ekonomik
daralma
Ekonomik
Büyüme
Taylorizm
Spekülasyon
Yeni Düzen
(New Deal)
Etkinlikler
Okuma ve karşılaştırmalı metin
analizi:
I. aşama
Kitapta,
Gazap Üzümleri’nden alıntılanan bölüm ev çalışması olarak verilir veya sınıfta
okunur. Aşağıdaki yönerge kullanılarak analizi yapılır. Çalışma bireysel veya
grup çalışması olarak organize edilebilir.
yönerge: “Anlatılan
dönemde insanlar gündelik hayatlarını sürdürürken, ne tür sorunlarla
karşılaşmaktalar? Listeleyin.”
Sonuç
olarak aşağıdakine benzer bir tablo ortaya çıkar… Ben buraya örnek
olarak aşağıdaki saptamaları yazdım.
sorunlar
|
İşsizlik
|
Göç
|
İş
yüzünden çıkan kavga ve çatışmalar
|
Emek
sömürüsü, ücretlerde büyük düşüş, boğaz tokluğuna çalışma, bir tür köleliğe
düşüş
|
Perişan,
hasta, sefil çocuklar
|
Malların
yüksek fiyata satılması
|
Çok
ucuz hammadde
|
Tarım
arazilerinin yok oluşu
|
Fabrikaların,
şirketlerin açgözlülüğü, dolu dizgin yükselişi
|
İnsanların
sosyal statülerini kaybetmeleri
|
Eski
toplumsal ilişkilerin yok oluşu, yalnızlaşan, her şeyini kaybeden insan
|
II. Aşama
“Yeni
Düzen” (mercek) bölümü ev çalışması olarak verilir veya sınıfta okunur.
Aşağıdaki yönerge kullanılarak analizi yapılır. Çalışma bireysel veya grup
çalışması olarak organize edilebilir.
yönerge: “Yeni Düzen” (mercek) yazısında anlatılan dönemde meydana gelen
problemleri çözmek için ne gibi tedbirler alınmıştır. Listeleyin. Bu listeyi
Gazap Üzümleri’nde çıkarttığınız liste ile karşılaştırın. Roosevelt’in bunlara
ilişkin doğrudan veya dolaylı çözümleri var mı? Varsa neler? Sorunlar
tablosunun sağına bunları yazınız.”
Sonuç
olarak aşağıdakine benzer bir tablo ortaya çıkar…
(sadece
bazı örnekler verilmiştir)
Sorunlar (Gazap Üzümleri)
|
Roosevelt’in çözümleri
|
İşsizlik
|
İnşaat
ve orman işletmeleri alanında geçici veya sürekli iş olanakları yaratıldı.
İşsizlik sigortası…
|
Göç
|
İş
bulununca göç sorunu da çözümlenmiş olur (olması varsayılır).
|
İş
yüzünden çıkan kavga ve çatışmalar
|
|
Emek
sömürüsü, ücretlerde büyük düşüş, boğaz tokluğuna çalışma, bir tür köleliğe
düşüş
|
Ücretler,
çalışma saatleri, toplu pazarlık konuları yeni yasalarla yeniden düzenlenir.
Sendikalar güçlenir.
|
Perişan,
hasta, sefil çocuklar
|
Devlet
eliyle yapılan okul, hastane yapımı, hem iş olanağı yaratır hem de sağlık ve
eğitim işleri düzenlenir
|
Malların
yüksek fiyata satılması
|
|
Çok
ucuz hammadde
|
|
Tarım
arazilerinin yok oluşu
|
|
Fabrikaların,
şirketlerin açgözlülüğü, dolu dizgin yükselişi
|
|
İnsanların
sosyal statülerini kaybetmeleri
|
|
Eski
toplumsal ilişkilerin yok oluşu, yalnızlaşan, her şeyini kaybeden insan
|
III. Aşama
Sınıf tartışması: Aşağıdaki sorular çerçevesinde
sınıf tartışması yapılır ve bu etkinlik sonlandırılıp diğer etkinliğe geçilir.
1. Gazap
Üzümleri’ne göre sözü edilen durumların ana nedeni nedir? Yazar çözüm
önerisinde bulunuyor mu? Düşüncenizi örneklerle destekleyiniz.
2. Yeni
Düzen’e göre problemlerin kaynağı nedir? Alınan çözümler ana nedeni ortadan
kaldırmaya dönük tedbirler midir? Düşüncenizi örneklerle destekleyiniz.
3. Sonuç
olarak: İki metne birlikte bakarsak ikisi de problemlerin esas nedeni konusunda
hemfikirler mi? Düşüncenizi örneklerle destekleyiniz.
Yazar adı belirtilmeden, aktif link verilmeden kullanılamaz, alıntılanamaz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder