Dilara Kahyaoğlu 1998
Göç nedenlerini genellersek, her yerde aşağı yukarı benzer nedenlerin olduğunu görürüz. Banlar:
*İklimde meydana gelen değişiklikler sonucu, anayurt alanının, yaşamı devam ettirecek özelliklerini yitirmesi
*Nüfus artışı sonucu temel maddelerin dağılımında daralma yaşanması
*Hayvan hastalıkları sonucu yiyecek kıtlığının baş göstermesi
*Göçebe boyları arasındaki siyasi anlaşmazlıklar (daha çok savaşçı göçebelere özgü bir durum)
*Dış baskılar sonucu yerlerinden sürülen grupların başka alanlara yönelmesi
*Yeni ülkeler fethetme, yeni yurt arayışları (bu şık elbette ki diğerlerinin bir sonucu olarak ortaya çıkar) ...
3. XI. yüzyıl göçleri: Güney Göçleri ve Oğuz Göçleri diye bilinir. Anadolu’ya kadar gelmişlerdir.
Göçlerden sonra anayurdun durumu
 |
| Orta Asya'dan ilk göçleri (?) gösteren harita |
Göç nedenlerini genellersek, her yerde aşağı yukarı benzer nedenlerin olduğunu görürüz. Banlar:
*İklimde meydana gelen değişiklikler sonucu, anayurt alanının, yaşamı devam ettirecek özelliklerini yitirmesi
*Nüfus artışı sonucu temel maddelerin dağılımında daralma yaşanması
*Hayvan hastalıkları sonucu yiyecek kıtlığının baş göstermesi
*Göçebe boyları arasındaki siyasi anlaşmazlıklar (daha çok savaşçı göçebelere özgü bir durum)
*Dış baskılar sonucu yerlerinden sürülen grupların başka alanlara yönelmesi
*Yeni ülkeler fethetme, yeni yurt arayışları (bu şık elbette ki diğerlerinin bir sonucu olarak ortaya çıkar) ...
Orta Asya halklarının belli başlı üç (dört?) dalga halinde Batı'ya gelmesi...
1. MÖ 1700 Göçleri (?)
(*bu konu için aşağıdaki tartışma kısmına bkz.)
2. Kavimler göçü ile başlayan kuzey göçleri: Orta Avrupa ve Balkanlara yayıldılar (4. yüzyıl civarı).
3. XI. yüzyıl göçleri: Güney Göçleri ve Oğuz Göçleri diye bilinir. Anadolu’ya kadar gelmişlerdir.
4. 13. yüzyıl göçleri: Moğol akınları sonucu önlerinden kaçan kavimler, Batı'ya doğru kaymıştır.
Göçlerin sonuçları
*Yeni ülkeler fethetme ve yeni bir yurt edinme amacı ile kitleler halinde göç etmişler ve geldikleri yere yerleşmişlerdir.
*Yerleştikleri yerlerde bir kısmı asimilasyona uğramıştır. Din, dil, gelenek ve görenekleri açısından değişime uğrayarak yerleşik halkın içinde eriyip yok olmuşlar veya isimlerini devam ettirseler bile eski özelliklerini kaybedip yeni özellikler kazanmışlardır (Bulgarların Slavlaşması, Hunların, Vandalların tamamen yok olması).
Soru: Diğer örnekleri siz bulunuz.
*Göçebelerin bazen de yerleştikleri bölgede bazı niteliksel değişimlere uğramakla beraber kendi dillerini, etnik yapılarını, gelenek ve göreneklerini korudukları veya daha doğru bir ifade ile hakim unsur haline gelebildikleri görülmüştür. (Almanlar, Franklar, Anadolu’da Türkler)
*Göçebelerde görülen en temel değişim onların göçebe yaşam tarzını bırakarak yerleşik bir yaşamı benimsemeleridir. Doğaldır ki diğer değişimler bu temel değişimin ardı sıra gelmiştir.
Soru: Yerleşik yaşama geçmenin neden böylesine niteliksel değişimlere yol açtığını tartışınız.
*Yeni ülkeler fethetme ve yeni bir yurt edinme amacı ile kitleler halinde göç etmişler ve geldikleri yere yerleşmişlerdir.
*Yerleştikleri yerlerde bir kısmı asimilasyona uğramıştır. Din, dil, gelenek ve görenekleri açısından değişime uğrayarak yerleşik halkın içinde eriyip yok olmuşlar veya isimlerini devam ettirseler bile eski özelliklerini kaybedip yeni özellikler kazanmışlardır (Bulgarların Slavlaşması, Hunların, Vandalların tamamen yok olması).
Soru: Diğer örnekleri siz bulunuz.
*Göçebelerin bazen de yerleştikleri bölgede bazı niteliksel değişimlere uğramakla beraber kendi dillerini, etnik yapılarını, gelenek ve göreneklerini korudukları veya daha doğru bir ifade ile hakim unsur haline gelebildikleri görülmüştür. (Almanlar, Franklar, Anadolu’da Türkler)
*Göçebelerde görülen en temel değişim onların göçebe yaşam tarzını bırakarak yerleşik bir yaşamı benimsemeleridir. Doğaldır ki diğer değişimler bu temel değişimin ardı sıra gelmiştir.
Soru: Yerleşik yaşama geçmenin neden böylesine niteliksel değişimlere yol açtığını tartışınız.
Göçlerden sonra anayurdun durumu
Bazı topluluklar, göç etmeyerek Asya’da kalmış ve burada siyasi örgütlenmeye gitmişlerdir (Hunlar, Göktürkler, Uygurlar).
*İlk Göçler Üzerine İddialar ve Tartışmalar:
İddia”Milattan önceki Türk göçleri !” veya Orta Asya’dan ilk göçler. MÖ 1700'den (Kemal Kara- Genel Türk tarihi) itibaren Çin’e, Hindistan’a, İran, Mezopotamya ve Anadolu’ya vb. göçler yapıldığı ve hatta -bazı kaynaklarda- ilk uygarlığın Türkler tarafından buralara götürüldüğü iddia edilmektedir.
Soru ve Tartışma Cumhuriyetin ilk yıllarındaki tarihçilik anlayışını dikkate alarak, yukarıdaki 1. maddede sözü edilen “göç” konusu üzerinde düşününüz. Bugün elimizde bu iddiayı doğrulayacak yeterli veriler var mıdır? Bu iddiaların nedeni ve nasıl savunulduğu üzerine araştırma yapıp, tartışınız.
*Kaynak gösterilmeden, aktif link verilmeden kullanılamaz.
1998 yılında bir bölümünü yazdığım "Genel Türk Tarihi Ders Notları"ndan..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder