19 Temmuz 2017

Osmanlı Devleti Kronolojisi

Suraiya Faroqhi

1326 Osmanlının Bursa'yı fethi.
1331 İznik'in fethi.
1352 Trakya'da Osmanlı fetihlerinin başlaması.
1361 Edirne'nin fethi.
1376 Osmanlıların yardımıyla Bizans imparatoru olan V. Andronikos'un, Gelibolu'yu Osmanlılara teslim edişi.
1389 Kosova Savaşı. Sultan I. Murat'ın ölümü; Sultan I. Bayezid'in tahta çıkışı.
1389-92 Anadolu'daki çok sayıda küçük beylik toprağının Osmanlılar tarafından fethi.
1396 I. Bayezid'in Niğbolu yakınlarında Avrupa Haçlı ordusunu yenilgiye uğratması
1398 Osmanlıların Bulgar prensliği Vidin'i fethi.
1402 I. Bayezid'in Timur'a yenilmesi ve esir düşmesi. Anadolu beyliklerinin yeniden güç kazanması.
1402-13 Fetret Devri; I. Bayezid'in oğullarının Osmanlı tahtı için birbirlerine karşı verdikleri mücadele.
1430 Osmanlıların, daha önce Bizans'a ait olan ve kısa süre önce Venediklilere bırakılan Selanik'i fethi.
1444 Avrupalı koalisyon ordusunun Varna yakınlarındaki yenilgisi.
1451-81 Fatih Sultan II. Mehmet'in (ikinci) saltanatı.
1453 İstanbul'un II. Mehmet tarafından fethi.
1460-64 Osmanlıların Mora Yarımadası'nı [Peloponnesus] fethi.

1468-74 Anadolu'daki Karaman Beyliği'nin nihai olarak fethi.
1470 İstanbul'da, şehrin bugün Fatih olarak adlandırılan bölümünde cami, dini okullar ve başka hayır kurumlarının bulunduğu büyük bir kompleksin Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılması.
1473 II. Mehmet'in, Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ı yenilgiye uğratması.
1483 Şehzade Cem'le II. Bayezid (s. 1481-1512) arasındaki taht mücadelesinin Cem'in Rodos'a kaçışıyla sona ermesi.
1484-91 Osmanlı-Memlük savaşı
1500-04 Şah İsmail'in İran ve Irak'ta gücünü pekiştirmesi.
1514 I. Selim'in, Şah İsmail'i Çaldıraıı'da (İran) yenilgiye uğratması; Osmanlıların Tebriz'i kısa süreli işgali.
1516-17 Osmanlıların Suriye ve Mısır'ı fethi; Memlûk saltanatının sona ermesi. Mekke ve Medine'nin Osmanlı şehirleri olması.
1521 O tarihe kadar Macaristan Krallığı'nın güney sınır kalesi olan Belgrad'ın fethi.
1522 Daha önce St. John tarikatının hâkimiyetinde olan Rodos'un fethi.
1526-41 Mohaç Savaşı. Macaristan'ın bir Osmanlı eyaled olması.
1529 I. Viyana Kuşatması.
1543 Fransız-Osmanlı donanması tarafından Nice'in ele geçirilişi.
1551 Trablus'un (Libya) fethi.
1556 Bitişiğinde okulların ve başka hayır kurumlarının da bulunduğu İstanbul'daki Süleymaniye Camii'nin yapımının tamamlanması.
1570-73 Osmanlıların Kıbrıs'ı fethi.
1571 Osmanlı donanmasının İnebahtı Deniz Muharebesi.
1574 Tunus'un üçüncü (ve son) kez fethi.
1574 Selimiye Camii'nin (Edirne) yapımının tamamlanması.
1578-90 İran'la savaş.
1593-1606 Macaristan'daki Osmanlı-Habsburg savaşı ("Uzun Savaş")
1596 Haçova yakınlarındaki Osmanlı zaferi.
1617 Sultan Ahmet Camii'nin (İstanbul) yapımının tamamlanması.
1623 İranlı Şah Abbas'ın, Osmanlıların elinde bulunan Bağdat'ı fethi.
1638 IV. Murat'ın Şah'a karşı çıktığı sefer; Bağdat'ın yeniden fethi.
1645-69 Osmanlıların Girit'i fethi.
1656-61 Mehmet Köprülü'nün Vezir-i Azamlığı.
1660-64 Osmanlı-Habsburg savaşı.
1661-76 Fazıl Ahmet Köprülü'nün Vezir-i Azamlığı.
1663 Osmanlı birliklerinin Yanıkkale yakınlarında yenilgiye uğraması.
1672 Osmanlıların Kamyenets-Podilski'yi fethi (imparatorluğun en geniş topraklarına ulaşması).
1681 Bahçesaray Antlaşması; Rus ve Osmanlı topraklarının bir sahipsiz bölgeyle ayrılması.
1683 II. Viyana Kuşatması.
1686 Habsburgların Budin'i (bugünkü Budapeşte) fethi.
1687 Venediklilerin, Osmanlıların Yunanistan'daki topraklarına saldırması; Partenon'un yıkılması. IV. Mehmet'in tahttan indirilmesi.
1697 Osmanlıların Sente yakınlarında yenilgiye uğraması.
1703 Sultan II. Mustafa'nın tahttan indirilmesi.
1703-30 Sultan III. Ahmet'in saltanatı; zarafetin yüksek düzeyde yaşandığı Lale Devri adı verilen dönem.
1705 Tunus'un yerel bir hanedanın yönetiminde özerkleşmesi.
1716-18 Habsburg-Osmanlı savaşı.
1720 Daha önce Venedikliler tarafından işgal edilen Mora Yarımadası'nın geri alınması.
1725-83 Şam'ın yerel hükümdarlar olarak El-Azm ailesi tarafından yönetilmesi.
1755 Nuruosmaniye Camii'nin (İstanbul) yapımının tamamlanması.
1763-73 Memlûk Beyi Ali el Kebir'in Mısır'ı yönetimi.
1768-74 Küçük Kaynarca Anlaşmasıyla sona eren ve Osmanlıların büyük kayıplar verdiği Rus - Osmanlı savaşı.
1783 Çariçe Katerina'nın Kırım'ı kendi topraklarına katması.
1788-1822 Tepedelenli Ali Paşa'nın batı Balkanların büyük bölümünü kontrol altına alışı.
1791 III. Selim'in "Nizam-ı Cedid" adıyla yeni bir ordu kurması.
1798 Napolyon'un Mısır'ı fethi.
1807 III. Selim'in bir yeniçeri isyanı sonucu tahttan indirilmesi.
1808-39 II. Mahmut'un saltanatı; Balkanlarda ve Anadolu'daki çok sayıda yerel yöneticinin gücünün azaltmıştır.
1821-30 Yunan ayaklanmasının Mısır valisi Mehmet Ali/Muhammet Ali Paşa, tarafından bastırılması. Yine de Avrupalı büyük güçler, Mora Yarımadası ve Attika'da bir Yunan devleti kurmuşlardır.
1826 II. Mahmut'un Yeniçeri Ocağı'nı kaldırması. Onun yerine "Asakiri Mansureyi Muhammediye" (Muhammet'in Muzaffer Askerleri) adlı yeni bir birliğin kurulması.
1828-29 Rus-Osmanlı savaşı.
1830 Sırbistan'ın özerk bir prenslik olarak tanınması.
1831 Sultana karşı ayaklanan Mehmet Ali Paşa'nın birliklerinin Batı Anadolu'daki Kütahya şehrine ulaşması.
1833 Rusların Osmanlılara askeri yardım teklif etmesi, Hünkar İskelesi Antlaşması.
1839 Osmanlı kuvvetlerinin Nizip'te Mehmet Ali'nin birliklerine yenilmesi.
1839 Gülhane Hattı Hümayunu: Tanzimat Devri'nin başlaması.
1840 Mehmet Ali'nin Avrupalı büyük güçlerin müdahalesiyle yeniden Osmanlı sultanının hükümdarlığını tanımaya zorlanması.
1853-56 Kırım Savaşı.
1856 II. Tanzimat Fermanı'yla [Islahat Fermanı -e.n] Müslümanların sahip olduğu yasal ayrıcalıkların sona ermesi.
1876-77 İlk Osmanlı Anayasası; kısa süre sonra II. Abdülhamid tarafından askıya alınmıştır.
1878 Rus birliklerinin İstanbul yakınlarına ulaşması; Ayastefenos Antlaşması; Berlin Konferansı; özerk Bulgar prensliğinin kurulması.
1897 Osmanlıların zaferiyle sona eren Yunan-Osmanlı savaşları.
1908 "Genç Türkler" isyanının II. Abdülhamid'i anayasayı yeniden yürürlüğe koymak zorunda bırakması.
1909 Başarısızlıkla sonuçlanan bir anayasa karşıtı isyan sonrasında II. Abdiilhamid'in tahttan indirilmesi.
1911 Trablus'un İtalya tarafından işgal edilmesi.
1912-13 I. Balkan Savaşı: Makedonya ve Edirne'nin Sırbistan, Karadağ, Yunanistan ve Bulgaristan tarafından ele geçirilişi.
1913 II. Balkan Savaşı; Osmanlıların Edirne'yi yeniden ele geçirişi.
1914 I. Dünya Savaşı'na Merkezi Kuvvetler tarafında katılma; Sarıkamış'ta ağır kayıplar verilmesi.
1915 Gelibolu'da (Çanakkale) Britanya ve Fransa kuvvetlerine karşı yapılan başarılı savunma.
1915 İmparatorluğu İngiliz ve Fransız sömürgeleri ya da etki alanları hâlinde parçalamayı amaçlayan Sykes-Picot Anlaşması.
1918 Osmanlı birliklerinin Kafkas topraklarında ilerleyişi; Suriye ve Filistin'deki Osmanlı birliklerinin geri çekilmesi; Mondros Ateşkes Antlaşması.
1920 Osmanlı İmparatorluğu'nun, Sevr Antlaşması'yla parçalanması.
1919-22 Yunanlıların Batı Anadolu'ya saldırısı; daha sonra Mustafa Kemal Paşa komutasındaki yerel birliklerle takviye edilen Osmanlı kuvvetleri tarafından yenilgiye uğratılmaları.
1922 Sultan VI. Mehmet Vahdeddin'in ülkeden kaçışı; saltanatın kaldırılması.
1923 Lozan Antlaşması; Türkiye Cumhuriyeti'nin uluslararası hu-kuk alanında tanınması; Yunan-Türk nüfus mübadelesi.

Suraiya Faroqhi, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, s. 139-143

Hiç yorum yok: